محمدعلی خان بزرگی قلاوند

محمدعلی خان بزرگی قلاوند از بزرگان ایل بالاگریوه و طایفه قلاوند

امان اله خان غصنفری امرایی

امان اله خان غضنفری امرایی از بزرگان کوهدشت. امان الله خان سردار بهادرغضنفری به صورت مقطعی حاکم ترهان (طرهان) و دلفان و سلسله  ازسال 1306 تاسال 1325 بوده است.

عزیز خان سپهوند بیرانوند

عزیز خان سپهوند بیرانوند از بزرگان و نامداران  لرستان و ایل بیرانوند. عزیزخان سپهوند در دوره رضاشاه با استفاده از نفوذی که داشت بسیاری از بزرگان ایل بیرانوند و لرستان را از زندان و اعدام نجات داد.  ایشان همواره درحال حل تنش ها بین طوایف بود. روحش شاد و یادش گرامی

اسد خان فیلی بیرانوند

ﺍﺳﺪ ﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻰ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﺷﻴﺪﺗﺮﻳﻦ، ﺷﺠﺎﻉ ﺗﺮﻳﻦ، ﻛﻢ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺮﻳﻦ و قدرتمندترین ﺧﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻭ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. در زمان ناصرالدین شاه عرب ها در خوزستان سر به شورش گذاشتند حکومت قاجار برای سرکوب آنان چندین بار اقدام کردند ولی تلاش های آنان به شکست منتهی میشد. در نتیجه ناصرالدین شاه دست به دامن سردار مردمی بزرگ لرستان یعنی اسدخان فیلی بیرانوند شد. ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮﻛﻮﺑﻰ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﻋﺮﺏ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻳﻞ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺍﺳﺪ ﺧﺎﻥ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﺐ ﺳﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻓﻮﺝ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻣﻔﺘﺨﺘﺮ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ. ﻣﺮﺩﻡ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺘﻤﮕﺮﻱ ﻫﺎﻱ حاکم لرستان یعنی ﻇﻞ ﺍﻟﺴﻠﻄﺎﻥ ﭘﺴﺮ ﻧﺎﺻﺮ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﯾﻦ ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﺳﺘﻮﺩﻩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺍﺳﺪﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺵ زدند ﻭ ﺍﺭﺩﻭﻱ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺷﻮﺭﺷﻴﺎﻥ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﺳﺮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺳﺪﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﺍﺳﺪ ﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺣﺴﻴﻨﻌﻠﻲ ﺧﺎﻥ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻮﺍﺩﮔﺎﻥ ﺩﺧﺘﺮﻱ ﻛﺮﻳﻢ ﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ، ﺍﺳﺖ. اسدخان فیلی ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﭘﺪﺭﺑﺰﺭﮒ ﻋﻠﻴﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﺰﺭﮒ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻱ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ و جد اعلای مرتضی خان اعظمی و فرزند دلیرش دکتر هوشنگ اعظمی لرستانی ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.

میرسپهدار میر میر سپهدار میر

ﻣﻴﺮ ﺳﭙﻬﺪﺍﺭ ﻣﻴﺮ

ﺟﻨﮓ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﺩﺁﺑﺎﺩ
ﻣﺮﺩﻣﻮﻧﻪ ﺳﭙﻬﺪﺍﺭ ﺷﺎﺧﻪ ﺩﻩ ﻣﻴﺮﻩ//ﺑﻮ ﻛﺸﺘﻪ
ﻫﺮﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻴﻔﻪ ﺑﻤﻴﺮﻩ
ﻗﻲ ﺍﻓﺘﺎ ﺩﻭ ﺩﺍﺩﺁﻭ ﺗﺎ ﭼﻮﻙ ﺩﻡ ﺩﺍﺭ//ﻟﻮﻧﻢ
ﺑﺎﺭ ﮔﺮﺕ ﺳﻲ ﻣﻴﺮﺳﭙﻬﺪﺍﺭ
ﻣﻴﺮﺳﭙﻬﺪﺍﺭ ﻣﻴﺮ ﺍﺯ ﻣﺸﻬﻮﺭﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮﺍﻥ ﻣﻴﺮ
ﻭ ﺑﺎﻻﮔﺮﻳﻮﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻣﻨﻈﻘﻪ ﺩﺍﺩﺁﺑﺎﺩ ﺧﺮﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ.
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺮﺩﻱ ﺧﻮﺵ ﻗﻠﺐ ﺟﻨﮕﺠﻮ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ
ﺷﺠﺎﻉ ﺑﻮﺩ. ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ در مورد میرسپهدار ﺳﺮﻭﺩﻩ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺍﻟﮑﻪ ﺗﻮﻥ ﮐﻮ ﻭﻩ ﺍﻭ ﻛﻔﻨﻪ ﺧﻴﻨﻢ//ﺩﺷﻤﻨﻮﻧﻢ
ﻗﯽ ﻣﻴﻜﻨﻦ ﺳﯽ ﺍﺳﺐ ﺯﯾﻨﻢ
ﺑﺮﻧﻮﻳﺎ ﻣﻴﺮ ﺗﺶ ﮐﻨﻴﺪ ﺩﻭ ﺍﻳﻞ ﺣﺎﺭﯼ//ﻗﯽ
ﺍﻭﻓﺘﺎ ﻭ ﺩﺍﺩ ﺁﻭﻩ ﭼﺸﻤﻪ ﮐﻮﮔﺎﻧﯽ
ﺩﺧﺘﺮﻩ ﺭﮐﻮ ﺑﺰﻩ ﺭﻭ ﻭ ﺩﻳﺮﻩ//ﺗﻖ ﻭ ﭘﻮﻕ
ﺑﺮﻧﻮﻳﺎ ﻧﺎﻟﻪ ﺳﺘﻴﺮﻩ
ﻣﺮﺩﻣﻮﻧﻪ ﺳﭙﻬﺪﺍﺭ ﺷﺎﺧﻪ ﺩﻩ ﻣﻴﺮﻩ//ﺑﻮﻩ
ﮐﺸﺘﻪ ﻫﺮ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﻴﻔﻪ ﺑﻤﻴﺮﻩ
ﺑﺎﺭﺍﻟﻬﺎ ﭼﯽ ﺑﮑﻢ ﺍﻓﺘﻮ ﻧﺸﻴﻨﻪ// ﺟﻨﮓ ﻟﺮﻭ
ﺳﺮ ﮔﺮﺕ ﮐﺎﻓﺮ ﻧﻴﻨﻪ
ﺩﺧﺘﺮﻭ ﺟﻨﮓ ﻧﮑﻴﺘﻮ ﺭﺕ ﻭ ﺣﻮﻧﻪ//ﺗﺶ ﻭ
ﮔﻠﻪ ﻭ ﺑﺶ ﺑﺎﺭﻭﺕ ﺳﻮﺧﺘﻤﻮﻧﻪ
ﻗﯽ ﺍﻭﻓﺘﺎ ﻭ ﺍﻭ ﺩﺍﺩ ﺁﻭﻩ ﺩﻭ ﺍﻭ ﺗﻨﮓ ﺣﺎﺭﯼ//
ﺩﺧﺘﺮﻭ ﺭﯼ ﻣﯽ ﮐﻨﻦ ﺳﯽ ﺑﯽ ﺑﺮﺍﺭﯼ
ﻗﯽ ﺍﻭﻓﺘﺎ ﻭ ﺩﺍﺩ ﺁﻭﻩ ﺗﺎ ﭼﻮﮎ ﺩﻡ ﺩﺍﺭ//
ﻟﻮﻭﻧﻢ ﺑﺎﺭﮔﺮﺗﻪ ﺳﯽ ﻣﻴﺮ ﺳﭙﻬﺪﺍﺭ
ﻗﯽ ﺍﻭﻓﺘﺎ ﻭ ﺩﺍﺩ ﺁﻭﻩ ﺭﺳﺲ ﻭﻩ ﺭﻳﺨﻮ//ﮐﻞ
ﮐﻨﻴﺪ ﺳﯽ ﻟﻄﻴﻒ ﺧﻮ ﻋﻠﯽ ﻣﺮﺍﺧﻮ