بزرگان لرستان ایل بیرانوند ایل بالاگریوه پاپی طوایف کوهدشت طرهان طوایف نورآباد دلفان ایل باجولوند طایفه سگوند ایل حسنوند سلسله
بزرگان لرستان ایل بیرانوند ایل بالاگریوه طوایف کوهدشت ترهان طرهان طوایف نورآباد ایل باجولوند طایفه سگوند طایفه دالوند طایفه چگنی ایل حسنوند ایل پاپی. طایفه زیدعلی بیرانوند بارانی بیرانوند کربیرانوند صفربیرانوند میخک چرمارن شمس الدین یاراحمد
بزرگان لرستان ایل بیرانوند ایل بالاگریوه پاپی طوایف کوهدشت طرهان طوایف نورآباد دلفان ایل باجولوند طایفه سگوند ایل حسنوند سلسله
بزرگان لرستان ایل بیرانوند ایل بالاگریوه طوایف کوهدشت ترهان طرهان طوایف نورآباد ایل باجولوند طایفه سگوند طایفه دالوند طایفه چگنی ایل حسنوند ایل پاپی. طایفه زیدعلی بیرانوند بارانی بیرانوند کربیرانوند صفربیرانوند میخک چرمارن شمس الدین یاراحمدمرتضی خان اعظمی و صحبت اله معینی چاغروند و پرویزخان اعظمی
سه تن از بزرگان لرستان از راست:
استاد صحبت اله معینی چاغروند فرزند معین السلطنه خرم آبادی و برادر مادری بانو سلطنت اعظمی.مرتضی خان اعظمی سرکرده رشید ایل بیرانوند و رئیس جبهه ملی شاخه لرستان.
پرویز خان اعظمی فرزند شیرمحمدخان بیرانوند.
حاج سرتیپ زیدعلی بیرانوند
حاج سرتیپ زیدعلی بیرانوند یکی از جمله کدخدایان بنام وشناخته شده لرستان وازخدمتگزاران صدیق وخوشنام ایل بیرانوند٬فردی مصلح ومومن وأمینی باغیرت وبا تعصب که هیچگاه مصلحت اندیشی نکرده ودر نزاع های محلی تنها جانب حق را گرفته وبدین سبب در میان طوایف مختلف استان قابل احترام و حضورش پیام آور صلح وآشتی در میان مردم غیور لرستان به ویژه ایل بزرگ بیرانوند محسوب می شد.
اخلاق پسندیده وخلق خوش ایشان نه تنها در میان مردم بلکه در مجامع قضایی زبانزد بود٬زیرا وساطت وپا در میانی ایشان موجب صلح وآشتی های فراوان گردید٬که از آن جمله به نامه دادگاه انقلاب و خطابه امام جمعه وقت اوایل انقلاب حضرت آیت الله سیدمحمد نقی شاهرخی در خرم آباد که فرموده بودند:اگر لرستان چند نفرکدخدای خیرخواه وبی غرض همچون حاج سرتیپ زیدعلی بیرانوند داشته باشدمطمئنا شاهدآرامش وآسایش بجای نزاع و درگیری خواهیم بود٬مثالی بارز درشخصیت بی بدیل نامبرده است.
ازامورخیر ایشان میتوان به:
عضو هئیت امنای منطقه اسدآبادی٬در واگذاری زمین مسکونی به مستضعفین در دو قسمت اسدآبادی جنب پادگان۰۷ و کرگانه دراوایل انقلاب اسلامی می توان اشاره نمود٬مساعدت وتلاش در ساخت مسجدامام جعفرصادق(ع) اسدآبادی٬وبانی خیردرساخت مسجد امام رضا(ع) اسدآبادی و ساخت پل موسوم به اناری که حد فاصل بین منطقه شمشیرآباد واسدآبادی از کارهای عام المنفعه ایشان می باشند.
روحش شاد و یادش گرامی
نامه دادگاه انقلاب به حاج سرتیپ زیدعلی بیرانوند
مرتضی فتاحی زیدعلی بیرانوند
مرتضی فتاحی زیدعلی بیرانوند
مرتضی فتاحی فرزند مهرعلی در سال 1305 در کبیرکوه به دنیا آمد. زمان جنگهای طایفه زیدعلی با رضاخان پدرش مرحوم مهرعلی در کنار دیگر برادران زیدعلی در مقابل ظلم ها و بی عدالتی حکومت وقت ایستادگی نمود. بعد از آنکه بزرگان طایفه زیدعلی به پیشنهاد صلح رضاخان پاسخ مثبت دادند. و از کبیرکوه پایین آمدند و در دره شهر ساکن شدند. مرحوم مهرعلی به پیشنهاد رضاخان اعتماد نکرد و همچنان در کبیرکوه ماند. ولی رضاخان بدقولی کرد و برخی از بزرگان زیدعلی را اعدام نمود.
مرحوم مهرعلی همچنان در کبیرکوه ماند و سپس به منطقه حنگه در پشتکوه رفت. مرتضی فتاحی از زمان نوجوانی یکی از غیرتمند ترین افراد ایل بود و هرگاه ظلمی می دید سکوت نکرد و در مقابل ظلم می ایستاد. بعد از سقوط رضاخان و بازگشت ایل از بجنورد . مرتضی فتاحی همواره در روزهای سخت در کنار ایل بود و تمام بزرگان زیدعلی به غیرت و دلسوزی او ایمان داشتند. نفرت مرتضی فتاحی و برادرانش از ظلم رژیم به حدی بود که تا پایان سقوط رژیم پهلوی و انقلاب سال 57 در کبیرکوه ماندند. و با شروع انقلاب در بهار سال 1358 به. روستای دولتشاهی کمالوند در بخش مرکزی خرم آباد مهاجرت نمود.
و هم اکنون که پاییز 1395 است در خانه ای که قبلا به مرحوم آیت الله کمالوند متعلق بوده زندگی می کند. از صفات بارز ایشان ایستادگی در مقابل ظلم و غیرت و تعصب و ایمان قوی ایشان بود.
صادق خان کدیور زیدعلی بیرانوند
صادق خان کدیور زرینجو زیدعلی بیرانوند فرزند کنی از بزرگان و نامداران ایل بیرانوند و لرستان. زحمات صادق خان کدیور جهت بازگشت دوباره زیدعلی ها به کبیرکوه و ماژین در دهه 1320 قابل ستایش و کمک های ایشان به مردم ایل زبانزد است.
روحش شاد و یادش گرامی
تتظیم:مظفر
طاهرخان همتی زیدعلی بیرانوند
طاهرخان همتی زرینجو زیدعلی بیرانوند فرزند کنی از بزرگمردان مشهور طایفه زیدعلی که تلاش های ایشان جهت بازگشت طایفه زیدعلی بیرانوند به ماژین و کبیرکوه در دهه 1320 ستودنیست. روحش شاد و یادش گرامی
تتظیم:مظفر
شکراله زرینجو زیدعلی بیرانوند
شکراله زرینجو زیدعلی بیرانوند متولد ۱۳۱۹ یکی از بزرگان طایفه زیدعلی، در سال 1320 به همراه خانواده و طایفه به لرستان بازگشت. ایشان در صلح و سازش های محلی نقش مهمی داشت.
جواد بارانی بیرانوند
.
مرحوم جواد بارانی بیرانوند از بزرگان و نامداران شجاع، مردمدار و مبارز که در کنار مبارزان طایفه زیدعلی در نبرد طایفه زرینجوزیدعلی با حکومت در جریان بازپسگیری ماژین در سالهای ۱۳۲۰ رشادت زیادی از خود نشان داد. روحش شاد و یادش گرامی #لرستان #ماژین #بیرانوند #زیدعلی
حاج بارانی عیسی زاده زیدعلی بیرانوند
حاج بارانی عیسی زاده از بزرگان و نامداران طایفه زیدعلی و ایل بیرانوند فرزند پاپی محمد ساکن منطقه حسینیه. کمک های حاج بارانی در مشکلات متعدد طایفه زیدعلی از جمله کمک های ایشان در نبردهای پشتکوه در دهه 1330 بر همگان آشکار است.
روحش شاد و یادش گرامی
تنظیم:مظفر زیدعلی بیرانوند
علی میرزا زیدعلی بیرانوند
علی میرزا زیدعلی بیرانوند فرزند چراغعلی و معروف به علی میرزا چراغلی از بزرگان و نامداران مبارز طایفه زیدعلی و ایل بیرانوند ایشان در نبردهای ایل بیرانوند با قاجارها و نیروهای رضاشاه از خود رشادت های فراوانی نشان داد. مرحوم علی میرزا تمام زندگی خود را صرف صلح و سازش بین مردم نمود. وی سخنوری توانا و مردی کاردان و سیاست مدار بودند.
روحش شاد و یادش تا ابد جاودان
متن : مظفر زیدعلی بیرانوند
حاج علی مولا ابدالی چرمارن بیرانوند
مرحوم حاج علی مولا ابدالی"چرم آرن"از نیک نامان و معتمدین محلی و مبارزان ایل بیرانوندبود.او و برادرش مشهدی صید چرم آرن و عمویش علی حیدر در اکثرنبردهای ایل برضد حکومت وقت"رضاخانی" حضور داشته اند.شیخه "شیخعلی خان "جلسه اتحاد طایفه محراب"چرم آرن،میخک،صفر،کوسه و زنجفیل" را به واسطه دوستی نزدیکی که با مشهدی صید داشت در منزل وی برگزار میکند و این طایفه بزرگ در تمام نبردها وی و علیمردان خان را را همراهی کردند..در نهایت مرحوم علی حیدر چرم آرن عموی حاج علی مولا ابدالی به همراه شیخه و دوازده نفر دیگر از یارانش در میدان آزادی خرم اباد به دار آویخته شدند و طعم خوش شهادت را چشیدند... حاج علی مولا ابدالی نیز که از مکنت مالی خوبی بهره مند بود تا پایان عمرش به مردمداری و انصاف در میان مردم زندگی کرد و در نهایت در سال 1372 با بیش از یک قرن زندگی دارفانی را وداع گفت...
روحش شاد و یادش گرامی
محمدحسین خان یاراحمدی متش بیرانوند
محمدحسین خان یاراحمدی متش بیرانوند از بزرگان و کدخدایان معروف طایفه متش و ایل بیرانوند. ایشان فرزند شاهگردالی متش معروف میباشد. وی مردی بسیار مهمان نواز و سخنور شجاع و مردمدار بود.
روحش شاد و یادش گرامی
تنظیم: مظفر
حاضران زیدعلی بیرانوند نیکسرشت
حاضران زیدعلی بیرانوند (نیکسرشت) بزرگمردی کمنظیر مهربان سخنور دانا پاکدامن نجیب مهمان نواز. مردی گشاده رو که همیشه لبخند بر لبانش جاری بود. حاضران فرزند بگرضا(از مبارزان بزرگ بیرانوند) و برادر کوچکتر رضاخان و از نظر ایمان و رشادت و بزرگی کم از پدر و برادرش نداشت.
مرحوم حاضران در جنگ هشت ساله ایران و عراق از دلاوران بزرگ جبهه ها محسوب شده که دلاوری ها و شجاعت ها و از خودگذشتگی های ایشان در خط مقدم زبانزد همه میباشد...
روحش شاد و یادش ماندگار
متن: مظفر
بگ رضا زیدعلی بیرانوند
ﺑﮓ ﺭﺿﺎ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﺳﺮﮐﺮﺩﮔﺎﻥ ایل بیرانوند و طایفه زیدعلی بیرانوند
ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ . مرحوم بگ رضا از سرداران مبارز ایل بیرانوند با ارتش انگلیسی و روس در جنگ جهانی اول و حکومت قاجار و رضاشاه میباشد. همچنین مبارزات ایشان در بازپسگیری ماژین و کبیرکوه در دهه 1320 و نبردهای پشتکوه در دهه 1330 زبانزد همه است. ﺑﮓ ﺭﺿﺎ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﮔﺪﺍ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺮﺯﺍﺩﻩ ﺻﯿﺪﭘﯿﺮﺯﺍﺩ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻣﯿﺒﺒﺎﺷﺪ ایشان مردی مهمانواز ومردمدار و مورد احترام همه طوایف بود .ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺑﮓ ﺭﺿﺎ ﺩﺭ ﻧﺒﺮﺩﻫﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﮐﺒﯿﺮﮐﻮﻩ تنگه زاهدشیر ﭼﻐﻠﻮﻧﺪﯼ کوه شیشه و رنجه با نیروهای رضاشاه حضور داشته ... ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﯿﺮﻭﻫﺎﯼ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﭼﻮﻥ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﮐﻨﺎﺭ ﺭﻭﺩ ﺳﯿﻤﺮﻩ ﻭ ﮐﺮﺧﻪ ﺭﺍ ﺗﺴﺨﯿﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻓﻮﺍﺻﻞ ﻣﻨﻈﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ ﻫﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻭ ﺷﻠﯿﮏ ﺗﻮﭖ ﻭ ... ﺍﺣﺪﺍﺙ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ ﻫﺎ ﺩﺭ ﮐﻮﻩ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎﯼ ﮐﺒﯿﺮﮐﻮﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺩﻩ ﻫﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺗﻮﭖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ مبارزان طایفه زیدعلی در کبیرکوه ﺷﻠﯿﮏ ﻣﯿﮑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﻥ ﻭ ﺑﭽﻪ ﺗﺎ ﭘﯿﺮ ﻭ ﺟﻮﺍﻥ ﺁﺯﺍﺭ ﻣﯿﺪﺍﺩﻧﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﯿﺎﻥ ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺭﺍ ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻡ ﮐﻨﺪ ﺑﮓ ﺭﺿﺎ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺍﯾﻦ سردار دلاور و نترس ﺑﻮﺩ ... ﺑﮓ ﺭﺿﺎ ﺷﺒﺎﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺑﺮﺝ ﻧﻔﻮﺫ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﻘﺘﻮﻝ ﺳﺎﺧﺖ ... ﺑﮓ ﺭﺿﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ 9 ﺳﺎﻝ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﻧﯿﺮﻭﻫﺎﯼ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1309 ﺑﻪ ﺩﺭﻩ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻋﺪﺍﻡ پسرعمه اش ﺟﻬﺎﻧﺸﺎﻩ ﺯﺭﯾﻨﺠﻮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﻭ .. در ﭘﺎﯾﯿﺰ ﺳﺎﻝ 1310 ﺑﻪ ﻫﻮﻻﻧﺪﺷﺖ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺷﺪﻧﺪ . ﺍﺯ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﻧامداری ﺑﺮﺟﺎﯼ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯿﺘﻮﺍﻥ ﺑﻪ خسرو و جهانبخش و زنده یادان ﺭﺿﺎﺧﺎﻥ ﻭ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ و ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩ .
ﺭﻭﺣﺶ ﺷﺎﺩ ﻭ ﯾﺎﺩﺵ ﻫﻤیشه گرامی
ﻣﺘﻦ : ﻣﻈﻔﺮ
میرزاعلی زرینجو زیدعلی بیرانوند
ﻣﯿﺮﺯﺍﻋﻠﯽ ﺯﺭﯾﻨﺠﻮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ از بزرگان و کدخدایان نامی طایفه زیدعلی و ایل بیرانوند . ﻣﯿﺮﺯﺍﻋﻠﯽ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻋﻠﯽ ﺟﺎﻥ ﺯﺭﯾﻨﺠﻮ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺯﮐﯽ
ﻗﻠﻢ ﺗﯿﺰ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻮﺩ . ﻋﻠﯽ ﺟﺎﻥ ﭘﺪﺭ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﺭ ﺍﺯ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺷﻤﺎﻝ دﺭ ﺳﺎﻝ 1309 ﺩﺭ ﺗﻨﮕﻪ ﻣﺎﮊﯾﻦ ﺩﺭﻧﺒﺮﺩﯼ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﯿﺮﻭﻫﺎﯼ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﮐﺸﺘﻪ
ﺷﺪ . ﻣﯿﺮﺯﺍﻋﻠﯽ بزرگمردی خیرخواه و صلح جو و کاردان و مردمدارکه ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻤﺮ ﺧﻮﯾﺶ ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﺻﻠﺢ ﻭ ﺳﺎﺯﺵ ﺑﯿﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺑﻪ طایفه زیدعلی و ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻤﻮﺩ. ﻣﺒﺎﺭﺯﺍت و نقش برجسته و مهم ایشان در بازپسگیری ﻣﺎﮊﯾﻦ در دهه 1320 و نبردهای پشتکوه در دهه 1330 بر همگان آشکار و فراموش نشدنی است.
ﺭﻭﺣﺶ ﺷﺎﺩ ﻭ ﯾﺎﺩﺵ ﺗﺎ ﺍﺑﺪ ﺟﺎﻭﺩﺍﻥ
ﻣﺘﻦ : ﻣﻈﻔﺮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ
علی زرینجو زیدعلی بیرانوند
شادروان علی زیدعلی بیرانوند از بزرگان سرشناس، مردمدار، شجاع، باسخاوت، بزرگمنش و پاکدست طایفه زیدعلی بیرانوند و از تبعیدی های ایل بیرانوند در دوران رضاشاه به خراسان و گلستان میباشد. علی زیدعلی زندگی بسیار پرفراز و نشیبی از بذل تولد تجربه کرده است. چنانچه در همان ایام کودکی در سال 1308 همراه طایفه زرینجو زیدعلی توسط نیروهای رضاشاه به شمال ایران ( در ابتدا به بجنورد و سپس به گنبد کاووس و کلاله) تبعید میشوند. شاه علی پدرش از ریش سفیدان طایفه زیدعلی بر اثر شکنجه ماموران دولتی در بین راه تبعید در شاهرودکشته میشود ودر همان جا به خاک سپرده می شود. در سال 1320 از تبعید شمال کشور به لرستان بازگشت و در یکی از روستاهای نزدیک به خرم آباد ساکن شد.
ایشان در مشکلات طایفه همواره حضور یافته، از جمله ای اینکه با توجه به رابطه صمیمی با بزرگان شهر خرم آباد تلاش زیادی برای پیروز شدن طایفه زیدعلی در جریان بازپسگیری ماژین در دادگاه های خرم آباد نمود.
علی زرینجو زیدعلی بیرانوند خواهرزاده جهانشاه زرینجو زیدعلی بیرانوند سردار بزرگ بیرانوند و برادر فرج اله زیدعلی ، شگرعلی، عالی و ولی میباشد. لازم به ذکر است مرحوم جهانشاه زرینجو زیدعلی بیرانوند دایی علی زیدعلی بیرانوند در سال ۱۳۱۰ در خرم آباد اعدام شد.
روحشان شاد و یادش گرامی
فاضل خان بیرانوند
فاضل خان بیرانوند از بزرگترین و مشهورترین سرداران مردمی و دلاورمردان بر مبنای واقع بزرگ تاریخ لرستان میباشد. فاضل خان بیرانوند فرزند اسدخان فیلی بیرانوند مشهور که درجنگ نابرابر ایل بیرانوند با سپاه قاجار به ریاست امیرمفخم بختیاری در بهار 1295 کشته شد. مادر ایشان نازی خانم نام داشته و ترانه دایه دایه در وصف کشته شدن فاضل خان بیرانوند سروده شد. پس از آن برطبق تلگراف سالارالدوله شاهزاده قاجار به مجلس جنگ با سپاه قاجار به مدت دوماه توسط طایفه مال اسد بیرانوند که در راس آن کسانی مانند حاجعلی قجی زیدعلی بودند ادامه یافت. فاضل خان بیرانوند عموزاده شیخعلی خان بیرانوند و عموی علمردان خان بیرانوند و غلامعلی خان بیرانوند میباشد.
روحش شاد و یادش گرامی
متن: مظفر زیدعلی بیرانوند
عبدالعلی خان شاه دوست بیرانوند
عبدالعلی خان شاهدوست پورمنصور حیدری بیرانوند از سرداران و نامداران مشهور و کم نظیر لرستان و ایل بیرانوند و از فعالان جبهه ملی میباشد. عبدالعلی خان از همان کودکی همراه پدرش منصورخان به تهران تبعید شد و در خانه ای تحت محافظت زندگی میکردند. در سال 1320 عبدالعلی خان بیرانوند از تبعید بازگشته و پس از ورود به خاک لرستان دست به شورش زده و در کوه های لرستان مشغول جنگ های چریکی با رژیم پهلوی شد. عبدالعلی خان شاهدوست نقش مهمی در ترقی لرستان داشت وی کسی بود که برای اولین بار و به صورت انبوه ماشین های کشاورزی و حفر چاه و.. را به لرستان وارد نمود. عبدالعلی خان شاهدوست از یاران و نزدیکان دکتر هوشنگ اعظمی پزشک درآشنای مردم بود چنانچه دکتر هوشنگ مدتی را در در منزل عبدالعلی خان پورمنصور حیدری در اصفهان مخفی شد. پس از آن عبدالعلی خان شاهدوست پورمنصور بیرانوند کار در کارخانه تاج اصفهان را رها و به ملک دریسیه اهواز مهاجرت نمود. در سال 58 خوزستان را ترک و به لرستان بازگشت و به سمت مشاور استاندار لرستان منسوب شد. سرانجام عبدالعلی خان پورمنصور بیرانوند فرزند دلیر لرستان در 29 اسفند سال 1359 کشته شد.
روحش شاد و یادش تا ابد جاوید
متن: مظفر زیدعلی بیرانوند
زکی خان زرینجو زیدعلی بیرانوند
ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺯﺭﯾﻨﺠﻮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ " ﺯﮐﯽ ﻗﻠﻢ ﺗﯿﺰ "
ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺯﺭﯾﻨﺠﻮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻣﺸﻬﻮﺭﺗﺮﯾﻦ از سران ﻭ ﻧﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ تاریخ
ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺍﯾﻼﻡ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ " ﺯﮐﯽ ﻗﻠﻢ ﺗﯿﺰ " ﻭ ﺍﺯ
ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻧﺰﺩﯾﮏ " ﺩﮐﺘﺮ ﻫﻮﺷﻨﮓ
ﺍﻋﻈﻤﯽ ﻟﺮﺳﺘﺎﻧﯽ " ﺑﻮﺩ . ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺩﺭﻓﺼﺎﺣﺖ ﻭﺑﻼﻏﺖ ﻮ ﺷﺨﺼﯿﺖ
ﺑﯿﻨﻈﯿﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺯﻣﯿﻦ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﯿﺸﻨﺎﺧﺘﻨﺪ . ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﮔﻞ
ﺳﺮﺳﺒﺪ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﮐﺪﺧﺪﺍ ﻋﻠﯽ ﺟﺎﻥ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﻭ
ﻣﺎﺩﺭﺵ ﺍﺯ ﻣﯿﺮﻫﺎﯼ ﺳﯿﻤﺮﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ . زکی خان تمام عمر و ثروت خود را در راه مردم صرف نمود.
ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺍﺯ ﺑﺎﺳﻮﺍﺩﺗﺮﯾﻦ ﻭ ﺳﺨﻨﻮﺭﺗﺮﯾﻦ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ
ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻮﺩ .
ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺩﺭﺟﺎﺕ ﻋﻠﻤﯽ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺑﺎﺳﻮﺍﺩﺍﻥ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻭ ﺩﺭ ﻣﮑﺘﺐ
ﺧﺎﻧﻪ ﺁﻣﻮﺧﺖ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﯼ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ . ﺑﻌﺪﻫﺎ
ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ایل بیرانوند و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﯾﻼﻡ ﻭ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻧﺰﺩ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﺎﺳﻮﺍﺩ
ﺷﺪﻧﺪ .
ﻫﯿﭻ ﯾﮏ ﺍﺯ ﮐﺪﺧﺪﺍﯾﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﻮﺭﯼ ﻭ ﻣﻬﻤﺎﻧﻨﻮﺍﺯﯼ ﻭ ﺭﮎ
ﮔﻮﯾﯽ ﻭ ﻣﺤﺒﻮﺑﯿﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﯼ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﻧﻤﯿﺮﺳﯿﺪﻧﺪ . ﮐﺪﺧﺪﺍ ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ
ﺩﺭ ﺣﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻭ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﭘﯿﺶ ﻗﺪﻡ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻋﻤﺮ
ﺧﻮﯾﺶ ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺣﻞ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﮐﺮﺩ .
ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ زرینجویی در دهه 1320 ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ کاردانی و زکاوت ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﯽ
ﺷﮑﺴﺘﻦ ﺳﺪ نیروهای ﻧﻈﺎﻣﯽو بازپسگیری ماژین بود. کمک های ایشان بدون چشم داشت و تنها در راه مردم بود به عنوان مثال در همین جریان بازپسگیری ماژین برعکس سایر افراد دخیل کمترین سهم را به نام خود ثبت نمود.. این درحالی بود که میتوانست بیشتر املاک ماژین و کبیرکوه را به نام خود ثبت نماید.
ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺗﻼﺵ ﻫﺎﯼ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﻭﺻﻒ ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪﻫﺎﯼ ﺍﺯ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ در دهه 1320 توانستند به ماژین و کبیرکوه بازگردند.
ﺩﮐﺘﺮ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺍﻋﻈﻤﯽ ﻟﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺎﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺪﺧﺪﺍ ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ
ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺩﺭ ﮐﺒﯿﺮﮐﻮﻩ ﺍﯾﻼﻡ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺷﺪ ﻭ ﺗﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﺯﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺭﺍ
ﻫﻤﺮﺍﻫﯽ ﮐﺮﺩ . ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺯﺭﯾﻨﺠﻮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ
ﺯﮐﯽ ﻗﻠﻢ ﺗﯿﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1373 ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ . ﺭﻭﺣﺶ
ﺷﺎﺩ ﻭ ﯾﺎﺩﺵ ﺗﺎ ﺍﺑﺪ ﺟﺎﻭﺩﺍﻥ
ﻣﺘﻦ : ﻣﻈﻔﺮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ
عزیز خان سپهوند بیرانوند
عزیز خان سپهوند بیرانوند از بزرگان و نامداران لرستان و ایل بیرانوند. عزیزخان سپهوند در دوره رضاشاه با استفاده از نفوذی که داشت بسیاری از بزرگان ایل بیرانوند و لرستان را از زندان و اعدام نجات داد. ایشان همواره درحال حل تنش ها بین طوایف بود. روحش شاد و یادش گرامی
اسد خان فیلی بیرانوند
ﺍﺳﺪ ﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻰ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﺷﻴﺪﺗﺮﻳﻦ، ﺷﺠﺎﻉ ﺗﺮﻳﻦ، ﻛﻢ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺮﻳﻦ و قدرتمندترین ﺧﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻭ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. در زمان ناصرالدین شاه عرب ها در خوزستان سر به شورش گذاشتند حکومت قاجار برای سرکوب آنان چندین بار اقدام کردند ولی تلاش های آنان به شکست منتهی میشد. در نتیجه ناصرالدین شاه دست به دامن سردار مردمی بزرگ لرستان یعنی اسدخان فیلی بیرانوند شد. ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮﻛﻮﺑﻰ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﻋﺮﺏ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻳﻞ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺍﺳﺪ ﺧﺎﻥ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﺐ ﺳﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻓﻮﺝ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻣﻔﺘﺨﺘﺮ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ. ﻣﺮﺩﻡ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺘﻤﮕﺮﻱ ﻫﺎﻱ حاکم لرستان یعنی ﻇﻞ ﺍﻟﺴﻠﻄﺎﻥ ﭘﺴﺮ ﻧﺎﺻﺮ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﯾﻦ ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﺳﺘﻮﺩﻩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺍﺳﺪﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺵ زدند ﻭ ﺍﺭﺩﻭﻱ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺷﻮﺭﺷﻴﺎﻥ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﺳﺮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺳﺪﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﺍﺳﺪ ﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺣﺴﻴﻨﻌﻠﻲ ﺧﺎﻥ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻮﺍﺩﮔﺎﻥ ﺩﺧﺘﺮﻱ ﻛﺮﻳﻢ ﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ، ﺍﺳﺖ. اسدخان فیلی ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﭘﺪﺭﺑﺰﺭﮒ ﻋﻠﻴﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﺰﺭﮒ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻱ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ و جد اعلای مرتضی خان اعظمی و فرزند دلیرش دکتر هوشنگ اعظمی لرستانی ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.
مرتضی خان اعظمی لرستانی بیرانوند
مرتضی خان اعظمی لرستانی بیرانوند فرزند علی مردان خان بیرانوند و پدر دکتر هوشنگ اعظمی از سرشناسترین و نام آورترین بزرگان ایل بیرانوند و لرستان و نماینده دور اول مجلس شورای اسلامی مردم لرستان بود.