علی اکبر نقی زاده زیدعلی بیرانوند

زنده یاد علی اکبر نقی زاده زیدعلی بیرانوند فرزند(صیدنظر زرینجویی و بانو اصلمرز) یکی از بزرگان سرشناس و مردمدار ایل بیرانوند مردی که در شجاعت، اخلاق، رفتار، دست و دلبازی و سخنوری  شهرت داشت و همواره در حل مشکلات بین مردم پیش قدم بود. همچنین ایشان دارای قدی بلند و ابهت خاصی در بین مردم‌ منطقه داشت. وی ساکن روستای شیخ مکان دره شهر در سال ۱۳۱۶ متولد و در سال ۱۳۹۴ درگذشت.

پدر ایشان صیدنظر زیدعلی بیرانوندمتولد ۱۲۷۹ یکی از بزرگان شجاع و مبارز ایل بیرانوند با نیروهای قاجار و رضاشاه در کبیرکوه و سایر نقاط لرستان بود که در میدان های جنگ شجاعت و‌جسارت فوق العاده از خود نشان داد. از جمله نبردهایی که وی در آنها حضور داشت میتوان به جنگ های کبیرکوه و نبرد ۱۳۰۶ طرهان اشاره کرد. در درگیری مابین طایفه زرینجو زیدعلی با ارتش رضاشاه در منطقه لوره هر کبیرکوه در سال ۱۳۰۸ که منجر به تبعید این طایفه به شمال کشور در همین سال شد صیدنظر زرینجو به همراه جهانشاه زرینجو‌ زیدعلی معروف و تعدادی دیگر دستگیر نشده و به پشتکوه رفتند. در جریان محاصره گردنه تنگ فنی در سال ۱۳۱۰ به همراه جهانشاه زرینجو زیدعلی در نبرد با نیروهای انگلیسی شرکت نمود. پس از اعدام جهانشاه زیدعلی بیرانوند و... در سال ۱۳۱۰ صیدنظر زیدعلی دست به انتقام خون جهانشاه زیدعلی، نادعلی زیدعلی و... زد و سالها و با عوامل اعدامیان ۱۳۱۰ و کسانی که باعث شدند همرزمان و یاران جهانشاه زرینجو در تنگه بهرام چوبین در کمین نیروهای رزم آرا افتادند و منجر به کشته شدن کدخدا علیجان، الیاس، میرزا و...  شد جنگید. صیدنظر در ۱۳۳۲ درگذشت و در کنار مرقد امام زاده سیف الدین به خاک سپرده شد.

روحشان شاد و یادشان گرامی

پادشاه زیدعلی بیرانوند

پادشاه (پاتشاه) زرینجو زیدعلی بیرانوند فرزند محمدشاه وگل آفتاب زیدعلی و برادر بزرگتر جهانشاه زیدعلی معروف (جهانشاه زیدعلی بیرانوند‌ در سال ۱۳۱۰ درخرم آباد اعدام شد)، یکی از سرداران شجاع و مبارز لرستان و ایل  بیرانوند و دارای قشونی منظم  که نبردی های سهمگینی با رژیم قاجار داشت.  سرانجام وی جاده دزفول را در محاصره گرفت و نبرد سختی بین نیروهای مبارز بیرانوند به رهبری پادشاه زیدعلی بیرانوند و رژیم قاجار رخ داد که پادشاه زیدعلی این سردار دلیر در همین نبرد در سال ۱۲۸۱ شمسی (۱۳۲۰ قمری) کشته شد و جسد وی به کبیرکوه منتقل و سپس در قبرستان شوره کبیرکوه به خاک سپرده شد.

#لرستان #بیرانوند #خرم_آباد #کوهدشت #دورود #بروجرد #نورآباد_دلفان #الیگودرز #پلدختر #رومشکان #الشتر #ازنا #دوره_چگنی #اندیمشک #دره_شهر #کبیرکوه #بختیاری #لک #بیرانوند #دهلران #آبدانان #ایذه #ماژین #مبارزان_لرستان

محمدحسن خان مرادی بیرانوند

مرحوم محمد حسن خان مرادی(مسن) بیرانوند نوه سردار بزرگ ملک احمد خان مرادی بیرانوند،که در سال ۱۳۲۰شمسی از زادگاه خود ریمله و سیل مش به بروجرد ،روستای کیوره مهاجرت نمود مردی شجاع ، سخنور،از معدود سواراکاران وتیراندازانی که به صورت قیقاچ مهارتی خاص داشت  در سن 115سالگی به دیار باقی شتافت. روحش شاد یادش گرامی

حاجیه زینب (زینو) مرادی بیرانوند

حاجیه زینب (زینو) مرادی  بیرانوند از شیرزنان ایل بیرانوند فرزند مرحوم حاج نصراله خان مرادی بیرانوند و همسر مرحوم‌ شاه عباس رشیدی (زیدعلی بیرانوند) 

بانوان جواهر مرادی بیرانوند و هما رحمتی حسنوند

مرتضی خان اعظمی و صحبت اله معینی چاغروند و پرویزخان اعظمی

سه تن از بزرگان لرستان از راست:

استاد صحبت اله معینی چاغروند فرزند معین السلطنه خرم آبادی و برادر مادری بانو سلطنت اعظمی.
مرتضی خان اعظمی سرکرده رشید ایل بیرانوند و رئیس جبهه ملی شاخه لرستان.
پرویز خان اعظمی فرزند شیرمحمدخان بیرانوند.

خسرو مهدی دخت (زیدعلی بیرانوند)

خسرو مهدی دخت (زیدعلی بیرانوند) فرزند بگرضا از بزرگان  نامد ار و شجاع طایفه زیدعلی بیرانوند که در جنگ های چریکی دهه چهل و پنجاه کبیرکوه و رنجه در کنار برادرش رضاخان از خود رشادت زیادی نشان داد چنانچه در وصف ایشان اشعاری سروده شد.

حاج سرتیپ زیدعلی بیرانوند

حاج سرتیپ زیدعلی بیرانوند یکی از جمله کدخدایان بنام وشناخته شده لرستان وازخدمتگزاران صدیق  وخوشنام ایل بیرانوند٬فردی مصلح ومومن وأمینی باغیرت وبا تعصب که هیچگاه مصلحت اندیشی نکرده ودر نزاع های محلی تنها جانب حق را گرفته وبدین سبب در میان طوایف مختلف استان قابل احترام و حضورش پیام آور صلح وآشتی در میان مردم غیور لرستان به ویژه ایل بزرگ بیرانوند محسوب می شد.

اخلاق پسندیده وخلق خوش ایشان نه تنها در میان مردم بلکه در مجامع قضایی زبانزد بود٬زیرا وساطت وپا در میانی ایشان موجب صلح وآشتی های فراوان گردید٬که از آن جمله به نامه دادگاه انقلاب و خطابه امام جمعه وقت اوایل انقلاب حضرت آیت الله سیدمحمد نقی شاهرخی در خرم آباد که فرموده بودند:اگر لرستان چند نفرکدخدای خیرخواه وبی غرض همچون حاج سرتیپ زیدعلی بیرانوند داشته باشدمطمئنا شاهدآرامش وآسایش بجای نزاع و درگیری خواهیم بود٬مثالی بارز درشخصیت بی بدیل نامبرده است.

ازامورخیر ایشان میتوان به:

عضو هئیت امنای منطقه اسدآبادی٬در واگذاری زمین مسکونی به مستضعفین در دو قسمت اسدآبادی جنب پادگان۰۷ و کرگانه دراوایل انقلاب اسلامی می توان اشاره نمود٬مساعدت وتلاش در ساخت مسجدامام جعفرصادق(ع) اسدآبادی٬وبانی خیردرساخت مسجد امام رضا(ع) اسدآبادی و ساخت پل موسوم به اناری که حد فاصل بین منطقه شمشیرآباد واسدآبادی از کارهای عام المنفعه ایشان می باشند.

روحش شاد و یادش گرامی

نامه دادگاه انقلاب به حاج سرتیپ زیدعلی بیرانوند

پرویزخان اعظمی بیرانوند

مرحوم  پرویزخان اعظمی بیرانوند از بزرگان بیرانوند و برادرزاده علیمردان خان بیرانوند و فرزند شیرمحمدخان و پدر ﻓﺮﯾﺪﻩ، ﻓﺮﺧﻨﺪﻩ، ﻓﺮﺷﺘﻪ، ﻓﺮﯾﺪﻭﻥ ﻭ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻋﻈﻤﯽ و همچنین همسر سلطنت اعظمی(فرزند علیرضاخان ) بودند. پرویزخان اعظمی بیرانوند زندگی پرفراز و نشیبی داشتند و فرزندان و نزدیکان ایشان درصف مبارزان بزرگ با حکومت ها قرار داشتند و سالها در رنج و تبعید و زندان به سر بردند.

روحش شاد و یادش گرامی

متن: مظفر زیدعلی بیرانوند

صادق خان کدیور زیدعلی بیرانوند

صادق خان کدیور زرینجو زیدعلی بیرانوند فرزند کنی از بزرگان و نامداران ایل بیرانوند و لرستان. زحمات صادق خان کدیور جهت بازگشت دوباره زیدعلی ها به کبیرکوه و  ماژین در دهه 1320 قابل ستایش و کمک های ایشان به مردم ایل زبانزد است.

روحش شاد و یادش  گرامی

تتظیم:مظفر

شکراله زرینجو زیدعلی بیرانوند

شکراله زرینجو زیدعلی بیرانوند متولد ۱۳۱۹ یکی از بزرگان طایفه زیدعلی،  در سال 1320 به همراه خانواده و طایفه به لرستان بازگشت. ایشان در صلح و‌ سازش های  محلی نقش مهمی داشت.

حاج شاهرضا عیسی زاده زیدعلی بیرانوند

مرحوم حاج شاهرضا عیسی زاده فرزند پاپی محمد از بزرگان طایفه زیدعلی و بیرانوند در منطقه حسینیه. روحش شاد

تنظیم:مظفر

حاج بارانی عیسی زاده زیدعلی بیرانوند

حاج بارانی عیسی زاده از بزرگان و نامداران  طایفه زیدعلی و ایل بیرانوند فرزند پاپی محمد  ساکن منطقه حسینیه. کمک های  حاج بارانی  در مشکلات متعدد طایفه زیدعلی از جمله  کمک های ایشان در نبردهای پشتکوه در دهه 1330  بر همگان آشکار است.

روحش شاد و یادش گرامی

تنظیم:مظفر زیدعلی بیرانوند

علی میرزا زیدعلی بیرانوند

علی میرزا زیدعلی بیرانوند فرزند چراغعلی و معروف به علی میرزا چراغلی از بزرگان و  نامداران مبارز طایفه زیدعلی و ایل بیرانوند  ایشان در نبردهای ایل بیرانوند با قاجارها و نیروهای رضاشاه از خود رشادت های فراوانی نشان داد. مرحوم علی میرزا تمام زندگی خود را صرف صلح و سازش بین مردم نمود. وی سخنوری توانا و مردی کاردان و سیاست مدار  بودند.

روحش شاد و یادش تا ابد جاودان

متن : مظفر زیدعلی بیرانوند

حاج علی مولا ابدالی چرمارن بیرانوند

مرحوم حاج علی مولا ابدالی"چرم آرن"از نیک نامان و معتمدین محلی و مبارزان ایل بیرانوندبود.او و برادرش مشهدی صید چرم آرن و عمویش علی حیدر در اکثرنبردهای  ایل برضد حکومت وقت"رضاخانی" حضور داشته اند.شیخه "شیخعلی خان "جلسه اتحاد طایفه محراب"چرم آرن،میخک،صفر،کوسه و زنجفیل" را به واسطه دوستی نزدیکی که با مشهدی صید داشت در منزل وی برگزار میکند و این طایفه بزرگ در تمام نبردها وی و علیمردان خان را را همراهی کردند..در نهایت مرحوم علی حیدر چرم آرن عموی حاج علی مولا ابدالی به همراه شیخه و دوازده نفر دیگر از یارانش در میدان آزادی خرم اباد به دار آویخته شدند و طعم خوش شهادت را چشیدند... حاج علی مولا ابدالی نیز که از مکنت مالی خوبی بهره مند بود تا پایان عمرش به مردمداری و انصاف در میان مردم زندگی کرد و در نهایت در سال 1372 با بیش از یک قرن زندگی دارفانی را وداع گفت...

روحش شاد و یادش گرامی

ولی خان رساپور بیرانوند

علی صابری جوجه وند بیرانوند

زین العابدین خان مرادی بیرانوند

عالیجناب سرهنگ زین العابدین خان مراد بیرانوند از عجایب افراد تاریخ لرستان بود که از حیث سیاست مداری خط و سواد همتای نداشت. وی برادر کوچکتر سرادر مشهور ملک احمدخان بیرانوند است که در خونخواهی از برادر رشیدش ایلات مذکور در قتلش را بشدت تنبیه کرد و سرهنگ زین العابدین خان در کنار اینکه ریس ایل بیرانوند بوده از جمله مشاهیر لر هم بحساب میاید که با دشمنان ایل بیرانوند درگیر شد و آنها را بشدت تنبیه نمود و منطقه را از وجود دشمنان ایل بیرانوند پاک نمود.

شاه گردالی متش بیرانوند

شاه گردالی یا شاه گردعالی از (از ابرمردان معروف تاریخ لرستان) طایفه متش بیرانوند که به واسطه ی شجاعت و جسارت در حمله و هجوم به اردوی دولتی به چنان شهرت و محبوبیتی دست یافت که در افواه عمومی طوایف به شاه گردالی معروف شد.

متن: محمدرضا والی زاده معجزی

بگمراد چیافرین بارانی بیرانوند

مرحوم کدخدا بگمراد اصلانی  بارانی بیرانوند  فرزند فرضی از طایفه بارانی ایل بیرانوند در سال 1272 شمسی در یک خانواده عشیره ای دیده به جهان گشود. دوران کودکی وی پدرش همراه ایل و تبار ییلاق را در روستای خلیل بیگی از توابع بخش بیرانوند جنوبی شهرستان خرم اباد و قشلاق را در چشمه شیرین پشتکوه از توابع بخش آبدانان استان ایلام سپری نمود. مرحوم بگمراد اصلانی دارای چهار برادر و پنج خواهر بود. وی چهارمین فرزند پسر ذکور خانواده از بین برادران بشمار میرفت، پس از ازدست دادن پدر و با توجه به رشادت و هوش سرشار خدادادی وجودش بین خانواده و اقوام مفید و از روابط  مردمی برخوردار گردید. دوران جوانیش مصادف گردید با جنگ عالم گیر اول و سقوط سلطنت سرتاسر انحطاط قاجاریه و ظهور حکومت منحوس و مستبد پهلوی وابسته به کشور انگلستان.

مرحوم بگمراد اصلانی دلیرمرد لر از لحاظات آغازین جنگ و درگیری در مناطق بروجرد، دم سرخ کوهدشت و کبیرکوه شرکت داشت و در جنگ افرینه مورد اثابت گلوله نظامیان قرار گرفت و از ناحیه پای چپ مجروح گشت.

مدت زیادی به مدوای خویش پرداخت. در سال 1309 توسط سادات و بزرگان محلی پشتکوهی در کبیرکوه و آبدانان از توابع ایلام تسلیم و در روستای گل گل پشتکوه مشغول کشاورزی گردید. پس از طی یکسال در سال 1310 توسط نظامیان عهدشکن دستگیر همراه زن و بچه اسیر و از پشتکوه کوچانیده و در روستای میراحمدی بخش زاغه خرم آباد ساکن گردید.

تا سال 1315 در آن مکان ساکن و در سال 1316 به روستای چشمه گش واشیان به دلخواه خویش مهاجرت نمود و با خریداری زمین زراعتی از مالکین روستای مذکور همراه برادران و برادرزادگان مشغول کشاورزی و دامپروری شد. با آغوش باز و گشاده روئی پذیرای مهمان بود.

در مهمان نوازی ممتاز بوده و خیلی زود با مردم منطقه انس گرفت و صمیمی گردید. درستی و صداقت از خود نشان داده و در اجتماعات مردمی شرکت فعال داشت و در بین مردم نفوذ کلام پیدا کرد، مورد احترام همگان بود. درطول دوران زندگی هشت همسر اختیار نموده با نیک نامی و سرافرازی زیست تا اینکه در سحرگاه روز 28 اسفند سال 1351 پس از تلاش فراوان و بی وقفه زندگی چشم از جهان فرو بست و سر بر تربت ابدی نهاد. بر روی دستان جمع کثیری از اهالی منطقه در قبرستان آیت الله جزایری شهرستان پلدختر بخاک سپرده شد.

روحش شاد و روانش پاکباد.

مرحوم بگمراد اصلانی دارای فرزند و فرزندزادگان زیادی است. همگی افرادی سالم و نیکو هستند و در روستای چشمه گش واشیان و شهرستان پلدختر ساکن و مشغول زندگی میباشند.

متن از: علی قنبری

حاضران زیدعلی بیرانوند نیکسرشت

حاضران زیدعلی بیرانوند (نیکسرشت)  بزرگمردی کمنظیر مهربان سخنور دانا پاکدامن نجیب مهمان نواز. مردی گشاده رو که همیشه لبخند بر لبانش جاری بود. حاضران فرزند بگرضا(از مبارزان بزرگ بیرانوند) و برادر کوچکتر رضاخان و از نظر ایمان و رشادت و بزرگی کم از پدر و برادرش نداشت.

مرحوم حاضران در جنگ هشت ساله ایران و عراق از دلاوران بزرگ جبهه ها محسوب شده که دلاوری ها و شجاعت ها و از خودگذشتگی های ایشان در خط مقدم زبانزد همه میباشد...

روحش شاد و یادش  ماندگار

متن: مظفر

دکتر هوشنگ اعظمی و فریده کمالوند

دﮐﺘﺮ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺍﻋﻈﻤﯽ ﻭ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﻓﺮﯾﺪﻩ ﮐﻤﺎﻟﻮﻧﺪ .

ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺍﻋﻈﻤﯽ ﺍﺯ ﻧﯿﮏ ﺍﻧﺪﯾﺶ ﺗﺮﯾﻦ ﭘﺰﺷﮑﺎﻥ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺯﻣﯿﻦ، ﯾﺎﻭﺭ

ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﻭ ﻋﺸﺎﯾﺮ، ﺩﺳﺘﮕﯿﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﺮﻭﺩﺳﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ

ﺭﺍ ﻣﺠﺎﻧﯽ ﻭﯾﺰﯾﺖ ﻭ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻣﯿﮑﺮﺩ ﻭ ﺣﺘﯽ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺩﺭﻭﻫﺎﯾﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﯿﺰ

ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﯿﮑﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻓﻘﯿﺮ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﻧﻤﯿﮑﺮﺩ .

ﺭﻭﺣﺶ ﺷﺎﺩ ﻭ ﯾﺎﺩﺵ ﺗﺎ ﺍﺑﺪ ﺟﺎﻭﺩﺍﻥ

ﺗﻨﻈﯿﻢ : ﻣﻈﻔﺮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ

سرتیپ اسکندر بیرانوند

ﺳﺮﺗﯿﭗ ﺍﺳﮑﻨﺪﺭ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﺩﻻﻭﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻫﺎﯼ

ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺣﺎﺝ ﻗﻨﺒﺮ ﭘﯿﺮﺩﺍﺩﻩ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻣﻌﺮﻭﻑ .

ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 52 ﻛﻪ ﻧﯿﺮﻭ ﻫﺎﯼ ﻋﺮﺍﻗﯽ ﺿﻤﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﮕﺎﻩ ﻫﺎﯼ ﻣﺮﺯﯼ

ﺗﭙﻪ ﻫﺎﯼ 343 ﻭ 202 ﻣﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻣﺎﻣﻮﺭﯾﺖ

ﺩﻓﻊ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻭ ﭘﺲ ﮔﯿﺮﯼ ﺗﭙﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﻜﻨﺪﺭ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎ

ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺮﻭﺍﻧﯽ ﺩﺭ ﺗﯿﭗ 2 ﺍﺯ ﻟﺸﮕﺮ ﺯﺭﻫﯽ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ

ﮔﺮﺩﺍﻥ 105 ﺯﺭﻫﯽ ﺑﻮﺩ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺭﺷﺎﺩﺕ ﻭ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﻭﯼ ﻭ

ﮔﺮﻭﻫﺎﻥ ﺗﺤﺖ ﺍﻣﺮﺵ ﺿﻤﻦ ﺩﻓﻊ ﺣﻤﻼﺕ ﺗﭙﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﯿﺰ ﭘﺲ ﻣﯿﮕﯿﺮﺩ ﻭ

ﺑﻬﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺪﺍﻝ ﻃﻼ ﻭ ﯾﮏ ﻗﺒﻀﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﮐﻼﺷﯿﻨﮑﻒ ﺍﺭﺗﺶ

ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﺑﻪ ﻭﯼ ﺍﻋﻄﺎ ﻣﯿﮕﺮﺩﺩ .

ﺍﺳﺪﻟﻠﻪ ﻋﻠﻢ ﻭﺯﯾﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭ ، ﺩﺭ ﺧﺎﻃﺮﺍﺗﺶ ﻣﯿﻨﻮﯾﺴﺪ ﺭﻓﺘﻢ ﺧﺪﻣﺖ ﺍﻋﻼﺣﻀﺮﺕ

ﺷﺎﺩ ﺑﻮﺩ ﻋﺮﺽ ﮐﺮﺩﻡ ﭼﻪ ﭼﯿﺰﯼ ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﺧﻮﺷﺤﺎﻝ ﮐﺮﺩﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩ

ﯾﮏ ﺍﻓﺴﺮ ﻟﺮ ‏( 1 ‏) ﻧﯿﺮﻭ ﻫﺎﯼ ﻋﺮﺍﻗﯽ ﺭﺍ ﺩﺭﻫﻢ ﮐﻮﺑﯿﺪﻩ ﻭ ﺗﭙﻪ ﻫﺎﯼ

ﻣﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺁﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻟﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺍﺯ ﭘﯿﺮﻭﺯﯼ ﻭ

ﺍﻓﺘﺨﺎﺭﺍﺕ ﺍﯾﻦ ﺍﻓﺴﺮ ﺭﺷﯿﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻭ ﺗﻤﺠﯿﺪ ﻣﯿﮑﺮﺩﻧﺪ . ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭ

ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺳﭙﺎﻩ ﺍﯾﻼﻡ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﺯﻣﯿﻨﯽ ﺍﺭﺗﺶ ﺩﺭ ﺧﺮﺩﺍﺩ ﻣﺎﻩ

ﺳﺎﻝ 59 ﻧﯿﺰ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ : ﻧﯿﺮﻭ ﻫﺎﯼ ﻋﺮﺍﻗﯽ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺯﻣﯿﻦ

ﭘﺎﺳﮕﺎﻩ ﻫﺎﯼ ﻣﺮﺯﯼ ﻭ ﺷﻬﺮ ﻣﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻣﺎﻣﻮﺭﯾﺖ

ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﮔﺮﺩ ﺍﺳﮑﻨﺪﺭ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﺗﯿﭗ ﺩﺯﻓﻮﻝ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪﻩ

ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﻓﺴﺮ ﺑﺎ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﮔﺬﺷﺘﮕﯽ ﺑﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺧﻮﺩ ﺗﺎ ﻧﺰﺩﯾﮑﯽ

ﭘﺎﺳﮕﺎﻩ ﻫﺎﯼ ﻋﺮﺍﻕ ﭘﯿﺸﺮﻭﯼ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺧﻮﺩ ﺧﺪﻣﻪ ﺗﻔﮓ 106 ﺭﺍ

ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﭘﺎﺳﮕﺎﻩ ﻫﺎﯼ ﻣﺮﺯﯼ ﺭﺍ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﭘﺎﺳﮕﺎﻩ ﻫﺎﯼ ﻋﺮﺍﻗﯽ ﺭﺍ

ﻣﻨﻬﺪﻡ ﮐﺮﺩﻩ ﻟﺬﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﺱ ﺍﯾﻦ ﺭﺷﺎﺩﺕ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﮔﺬﺷﺘﮕﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎﯼ ﺩﺭﺟﻪ

ﺳﺮﻫﻨﮕﯽ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ .

ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺣﺪﻭﺩ 4 ﻣﺎﻩ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺣﻤﻠﻪ ﺳﺮﺍﺳﺮﯼ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺧﺎﮎ ﻣﯿﻬﻨﻤﺎﻥ

ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ . ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﮔﺬﺷﺘﮕﯽ ﻭ ﺭﺷﺎﺩﺗﺶ ﺩﺭ ﻋﻤﻠﯿﺎﺕ ﻓﺘﺢ ﺍﻟﻤﺒﯿﻦ

ﺯﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻟﺸﮑﺮ 84 ﺧﺮﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺭﺳﯿﺪ ﻭ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ

ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺩﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﻟﺸﮕﺮ 84 ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪﻩ ﺍﯼ ﺍﺯ ﺧﺎﮎ

ﻣﯿﻬﻦ ﺭﺍ ﺁﺯﺍﺩ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﺭﺍﺩﯾﻮ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻧﺎﻡ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﯿﺒﺮﺩ

ﻭ ﻭﯼ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻣﯿﻜﺮﺩ . ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ ﺍﺭﺗﺶ ﻭ ﺳﭙﺎﻩ ﺍﮐﺜﺮﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﮔﺬﺷﺘﮕﯽ

ﻭ ﺭﺷﺎﺩﺗﻬﺎﯼ ﺍﯾﻦ ﺍﻓﺴﺮ ﺭﺷﯿﺪ ﯾﺎﺩ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ . ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﻭﯼ ﻭ

ﺩﮐﺘﺮ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺍﻋﻈﻤﯽ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ 56 ﺍﺯ ﺍﻓﺴﺮﺍﻥ ﻣﻈﻨﻮﻥ ﻭ ﺗﺤﺖ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ

ﻭﯾﮋﻩ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺳﺎﻭﺍﮎ ﺑﻮﺩ . ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 91 ﯾﮑﯽ ﺍﺭ ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ

ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺿﻤﻦ ﭼﺎﭖ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻭ ﻋﮑﺲ ﻭﯼ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ : ﺷﯿﺮﻣﺮﺩ

ﺟﺒﻬﻪ ﻫﺎﯼ ﺟﻨﮓ ﺍﺳﮑﻨﺪﺭ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻫﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ

ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻮﺩ .

ﺗﻨﻈﯿﻢ : ﻣﻈﻔﺮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ

حسینقلی زیدعلی بیرانوند

مرحوم حسینقلی زیدعلی بیرانوند از بزرگان و نامداران  طایفه زیدعلی  و از مبارزان ایل بیرانوند با نیروهای رضاشاه. در سال 1308 زمانی که طایفه زرینجو زیدعلی دستگیر و به شمال ایران تبعید شد  مرحوم حسینقلی نیز جز دستگیرشدگان بود اما با درایت و شجاعت توانست از فرصت استفاده نموده  و در  همان روزهای اول تبعید که هنوز از خاک لرستان دور نشده بودند فرار کند و دوباره به کبیرکوه بازگردد.  ایشان از تیره گنجعلی زیدعلی میباشد. مرحوم حسینقلی بزرگمردی که در شجاعت، مهمان نوازی،  سخاوت، تواضع و خوش رویی زبان زد همه بود. ایشان بزرگمردی شناخته شده در میان طوایف  بود و برای او احترام زیادی قائل بودند.

روحش شاد یادش گرامی

 متن: مظفر

بگ رضا زیدعلی بیرانوند

بگ رضا زیدعلی بیرانوند از سرکردگان و بزرگان مبارز ایل بیرانوند با حکومت قاجار و رضاشاه  محسوب میشود. بگ رضا  پدر رضاخان زیدعلی معروف و فرزند گدا زیدعلی و خواهرزاده صیدپیرزاد بود.

نیروهای رضاشاه چون سراسر کنار رود سیمره و کرخه را تسخیر کرده  و در فواصل منظم پایگاه هایی را جهت گزارش و شلیک توپ و... احداث کرده بودند. یکی از این پایگاه ها در کوه پایه های کبیرکوه قرار داشت و روزانه ده ها گلوله توپ را به طرف شورشیان طایفه زیدعلی بیرانوند شلیک میکردند و همه را از زن و بچه تا پیر و جوان آزار میدادند. پس از مشورت تنها کسی که حاضر شد به میان پایگاه برود و سربازان را قتل عام کند بگ رضا زیدعلی بیرانوند این مرد شجاع و نترس بود... بگ رضا شبانگاه به داخل برج نفوذ کرده و سربازان را مقتول ساخت... بگ رضا پس از 9 سال مبارزه با نیروهای رضاشاه به همراه طایفه در سال 1309 به دره شهر تبعید و بعد از اعدام جهانشاه زرینجو زیدعلی در پاییز سال 1310 به هولاندشت تبعید شدند. از ایشان فرزندان بزرگ و نیک اندیشی برجای مانده که از جمله آنها میتوان به مرحومان رضاخان و حاضران و خسرو ‌و جهانبخش و..... اشاره کرد.

روحش شاد و یادش گرامی

متن: مظفر

فاضل خان بیرانوند

فاضل خان بیرانوند از بزرگترین و مشهورترین  سرداران مردمی و دلاورمردان بر مبنای واقع بزرگ تاریخ لرستان میباشد. فاضل خان بیرانوند فرزند اسدخان فیلی بیرانوند مشهور که درجنگ نابرابر ایل بیرانوند با سپاه قاجار به ریاست امیرمفخم بختیاری در بهار 1295 کشته شد. مادر ایشان نازی خانم نام داشته و ترانه دایه دایه در وصف کشته شدن  فاضل خان بیرانوند سروده شد.   پس از آن برطبق تلگراف سالارالدوله شاهزاده قاجار به مجلس جنگ با سپاه قاجار به مدت دوماه توسط طایفه مال اسد بیرانوند که در راس آن کسانی مانند حاجعلی قجی زیدعلی بودند ادامه یافت. فاضل خان بیرانوند عموزاده شیخعلی خان بیرانوند و عموی علمردان خان بیرانوند و غلامعلی خان بیرانوند میباشد.

روحش شاد و یادش گرامی

متن: مظفر زیدعلی بیرانوند

حاج قنبر پیرداده بیرانوند قنبرپیرداده بیرانوند

ﺣﺎﺝ ﻗﻨﺒﺮ ﭘﻴﺮﺩﺍﺩﻩ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔان و کدخدایان ﻣﺸﻬﻮﺭ و نیکنام  ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﻞ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ. مرحوم حاج قنبر انسانی  ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻮﺍﺿﻊ، ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻧﻮﺍﺯ، ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺩﺍﺭ، شجاع،  ﺳﺨﻦور و  ﺻﻠﺢ ﻃﻠﺐ ﺑﻮﺩ ﻭ در مشکلات مردم همواره حضور به عمل می آورد.

ﺳﺪﮐﺎﺳﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1312 ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺳﺪ ﻣﻮﺳﯿﻮﻧﺪﯼ - ﺗﺎﺳﯿﺲ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﭼﻐﻠﻮﻧﺪﯼ -1328 ﺗﺎﺳﯿﺲ ﺩﺭﻣﺎﻧﮕﺎﻩ ﺑﺨﺶ ﭼﻐﻠﻮﻧﺪﯼ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﯾﻞ ﺩﻫﻪ -40 ﭘﯿﮕﯿﺮﯼ ﺟﻬﺖ ﺍﺣﺪﺍﭖ ﺩﺭﻣﺎﻧﮕﺎﻩ ﻭ ﺣﻤﺎﻡ ﺩﺭ ﺩﻩ ﭘﯿﺮ - ﭘﯿﮕﯿﺮﯼ ﺟﻬﺖ ﺍﺟﺮﺍﯼ ﭘﻞ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺑﺎ ﻭﺍﻟﯽ ﭼﻐﻠﻮﻧﺪﯼ - ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﻩ ﺍﺑﻞ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﺧﺮﯾﺪ ﺍﻣﻼﮎ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﯾﻼﻡ - ﺟﺮ ﻣﻌﺘﺮﺿﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﺒﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﯽ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭﺳﺎﻝ 1330 ﺩﺭ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺍﺯ ﺣﻖ ﺿﺎﯾﻊ ﺷﺪﻩ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﯽ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪ ﺍﯼ ﻣﺠﻠﺲ - ﺟﺰ ﻣﺘﺤﺼﯿﻦ ﻭ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺘﺤﺼﻨﯿﻦ ﺩﺭ ﺍﺩﺭﺍﻩ ﭘﺴﺖ ﻭ ﺗﻠﮕﺮﺍﻑ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺗﻘﻠﺒﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1339 ﺩﺭ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺍﺯ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﺍﺗﻮﺭﯼ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﯽ - ﭘﯿﮕﯿﺮﯼ ﺟﻬﺖ ﺍﺟﺮﺍﯼ ﺍﺳﻔﺎﻟﺖ ﺟﺎﺩﻩ ﺧﺮﻡ ﺍﺑﺎﺩ - ﭼﻐﻠﻮﻧﺪﯼ -ﺑﺮﻭﺟﺮﺩ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ 1350ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﮒ ﻭﯼ ﺩﺭ ﺗﯿﺮﻣﺎﻩ 50 ﺍﯾﻦ ﺍﻣﺮ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﻪ 30 ﺳﺎﻝ ﺗﺤﻘﻖ ﻧﯿﺎﻓﺖ.ﺗﻼﺵ ﻭ ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮﺍﯼ ﺻﻼﺡ ﻭ ﺻﻔﺎ ﻣﯿﺎﻥ ﺍﯾﻼﺕ . ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺎ ﺳﻮﺍﺩ ﮐﺮﺩﻥ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺍﯾﻞ ﻭ ﺗﺒﺎﺭﺵ -ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﺩﯼ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﯼ ﺑﺎ ﻫﻤﯿﺎﺭﯼ ﻭ ﻫﻤﮑﺎﺭﯼ ﻭ ﻫﻤﺪﻟﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺎﯾﺮ ﻃﻮﺍﯾﻒ ﺍﯾﻞ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﻬﻨﮕﺎﻡ مشکلات گوﺷﻪ ﺍﯼ ﺍﺯ نلاش ها و ﺧﺪﻣﺎﺕ حاج قنبر پیرداده بیرانوند به مردم میباشد.
ﺭﻭﺣﺶ ﺷﺎﺩ ﻭ یادش همواره گرامیست

گرداوری: مظفر زیدعلی بیرانوند

عبدالعلی خان شاه دوست بیرانوند

عبدالعلی خان شاهدوست پورمنصور حیدری بیرانوند از سرداران و نامداران مشهور و کم نظیر لرستان و ایل بیرانوند و از فعالان جبهه ملی میباشد. عبدالعلی خان از همان کودکی همراه پدرش منصورخان به تهران تبعید شد و در خانه ای تحت محافظت زندگی میکردند. در سال 1320 عبدالعلی خان بیرانوند از تبعید بازگشته و پس از ورود به خاک لرستان دست به شورش زده  و در کوه های لرستان مشغول جنگ های چریکی با رژیم پهلوی شد. عبدالعلی خان شاهدوست نقش مهمی در ترقی لرستان داشت وی کسی بود که برای اولین بار و به صورت انبوه ماشین های کشاورزی و حفر چاه و.. را به لرستان وارد نمود.  عبدالعلی خان شاهدوست از یاران و نزدیکان دکتر هوشنگ اعظمی پزشک درآشنای مردم بود چنانچه دکتر هوشنگ مدتی را در در منزل عبدالعلی خان پورمنصور حیدری در اصفهان مخفی شد. پس از آن عبدالعلی خان شاهدوست پورمنصور بیرانوند کار در کارخانه تاج اصفهان را رها و به ملک دریسیه اهواز مهاجرت نمود. در سال 58 خوزستان را ترک و به لرستان بازگشت و به سمت مشاور استاندار لرستان منسوب شد. سرانجام عبدالعلی خان پورمنصور بیرانوند فرزند دلیر لرستان در 29 اسفند سال 1359 کشته شد.

روحش شاد و یادش تا ابد جاوید

متن: مظفر زیدعلی بیرانوند

رضاخان زیدعلی بیرانوند

رضاخان زیدعلی بیرانوند

رضاخان زیدعلی بیرانوند از سرداران  و بزرگان  لرستانی و ایل بیرانوند. ایشان فرزند بگ رضا (از مبارزان با نیروهای رضاشاه) از تیره "محمدزیدعلی" بود. رضاخان از محبوبترین و سخنورترین  کدخدایان محسوب میشد و در شجاعت، صداقت، جنگاوری، بزرگ منشی،  صلح دوستی و  نجابت براستی کمنظیر بود.   ایشان درصلح و سازش ببین مردم ایل پیش قدم بود و در تمام مشکلات و مصائب  ایل حاضر میشد و در رفع آن بسیار کوشش میکرد.
در دهه 30 چون طوایف قدرتمند پشتکوه  با برخی از تیرهای زیدعلی درگیر شدند در نتیجه مرحوم رضاخان که از بزرگترین جنگجویان و کدخدایان محسوب شده و چندتن دیگر از نزدیکانش و ده ها نفر دیگر از طایفه زیدعلی "به سرکردگی رضاخان" به جنگ طوایف پشتکوه رفته و آنها را شکست دادند. سرانجام رضاخان بیرانوند بزرگمرد روزهای سختی در سال 1383 بر اثر بیماری سرطان درگذشت.
*روحش شاد و یادش همواره گرامی*
متن: مظفر 

زکی خان زرینجو زیدعلی بیرانوند

ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺯﺭﯾﻨﺠﻮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ " ﺯﮐﯽ ﻗﻠﻢ ﺗﯿﺰ "

ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺯﺭﯾﻨﺠﻮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻣﺸﻬﻮﺭﺗﺮﯾﻦ از سران  ﻭ ﻧﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ تاریخ

 ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺍﯾﻼﻡ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ " ﺯﮐﯽ ﻗﻠﻢ ﺗﯿﺰ " ﻭ ﺍﺯ

ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻧﺰﺩﯾﮏ " ﺩﮐﺘﺮ ﻫﻮﺷﻨﮓ

ﺍﻋﻈﻤﯽ ﻟﺮﺳﺘﺎﻧﯽ " ﺑﻮﺩ . ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺩﺭﻓﺼﺎﺣﺖ ﻭﺑﻼﻏﺖ ﻮ ﺷﺨﺼﯿﺖ

ﺑﯿﻨﻈﯿﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺯﻣﯿﻦ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﯿﺸﻨﺎﺧﺘﻨﺪ . ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﮔﻞ

ﺳﺮﺳﺒﺪ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﮐﺪﺧﺪﺍ ﻋﻠﯽ ﺟﺎﻥ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﻭ

ﻣﺎﺩﺭﺵ ﺍﺯ ﻣﯿﺮﻫﺎﯼ ﺳﯿﻤﺮﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ . زکی خان تمام عمر و ثروت خود را در راه مردم صرف نمود.

ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺍﺯ ﺑﺎﺳﻮﺍﺩﺗﺮﯾﻦ ﻭ ﺳﺨﻨﻮﺭﺗﺮﯾﻦ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ

ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻮﺩ .

ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺩﺭﺟﺎﺕ ﻋﻠﻤﯽ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺑﺎﺳﻮﺍﺩﺍﻥ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻭ ﺩﺭ ﻣﮑﺘﺐ

ﺧﺎﻧﻪ ﺁﻣﻮﺧﺖ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﯼ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺁﻣﻮﺯﮔﺎﺭ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ . ﺑﻌﺪﻫﺎ

ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ایل بیرانوند و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﯾﻼﻡ ﻭ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻧﺰﺩ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﺎﺳﻮﺍﺩ

ﺷﺪﻧﺪ .

ﻫﯿﭻ ﯾﮏ ﺍﺯ ﮐﺪﺧﺪﺍﯾﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﻮﺭﯼ ﻭ ﻣﻬﻤﺎﻧﻨﻮﺍﺯﯼ ﻭ ﺭﮎ

ﮔﻮﯾﯽ ﻭ ﻣﺤﺒﻮﺑﯿﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﯼ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﻧﻤﯿﺮﺳﯿﺪﻧﺪ . ﮐﺪﺧﺪﺍ ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ

ﺩﺭ ﺣﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻭ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﭘﯿﺶ ﻗﺪﻡ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻋﻤﺮ

ﺧﻮﯾﺶ ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺣﻞ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﮐﺮﺩ .

ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ زرینجویی در دهه 1320 ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ کاردانی و زکاوت  ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻠﯽ

ﺷﮑﺴﺘﻦ ﺳﺪ نیروهای ﻧﻈﺎﻣﯽو بازپسگیری ماژین بود. کمک های ایشان بدون چشم داشت و تنها در راه مردم بود به عنوان مثال در همین جریان بازپسگیری ماژین برعکس سایر افراد دخیل کمترین سهم را به نام خود ثبت نمود.. این درحالی بود که میتوانست بیشتر املاک ماژین و کبیرکوه را به نام خود ثبت نماید.

ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺗﻼﺵ ﻫﺎﯼ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﻭﺻﻒ ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪﻫﺎﯼ ﺍﺯ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ  در دهه 1320 توانستند به ماژین و کبیرکوه بازگردند.

ﺩﮐﺘﺮ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺍﻋﻈﻤﯽ ﻟﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺎﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺪﺧﺪﺍ ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ

ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺩﺭ ﮐﺒﯿﺮﮐﻮﻩ ﺍﯾﻼﻡ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺷﺪ ﻭ ﺗﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﺯﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺭﺍ

ﻫﻤﺮﺍﻫﯽ ﮐﺮﺩ . ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺯﮐﯽ ﺧﺎﻥ ﺯﺭﯾﻨﺠﻮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ

ﺯﮐﯽ ﻗﻠﻢ ﺗﯿﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1373 ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ . ﺭﻭﺣﺶ

ﺷﺎﺩ ﻭ ﯾﺎﺩﺵ ﺗﺎ ﺍﺑﺪ ﺟﺎﻭﺩﺍﻥ

ﻣﺘﻦ : ﻣﻈﻔﺮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ

جمعی از بزرگان ایل بیرانوند مظفر کر بیرانوند میفر کر حاج قنبر پیرداده بیرانوند کاظم چغلوند شیخه پیرداده

جمعی از بزرگان مشهور لرستانی و ایل بیرانوند

از راست:

1-حاج قنبر پیرداده بیرانوند

2-مظفر کر بیرانوند معروف به میفر کر از بزرگان مشهور ایل بیرانوند و لرستان

3-کاظم چغلوند بیرانوند

4-شیخه پیرداده بیرانوند

عریز الله خان شاهدوست بیرانوند فرزند منصور خان صیدعبدالحسین خان بیرانوند فرزند محمدرحیم خان علیرضا خان اعظمی محمدتقی خان اسدی

جمعی از سرکردگان نامی لرستان و ایل بیرانوند

افراد شناخته شده از چپ:

1-صیدعبدالحسین خان بیرانوند فرزند محمدرحیم خان معروف به صید مه رحیم خو از باسوادان و خوش خطان آن روزگار لرستان که در شهریور سال 1304 به همراه غلامعلی خان بیرانوند و 9 تن دیگر از سرداران بیرانوند اعدام شدند.

2-محمد تقی خان اسدی بیرانوند

3-علیرضا خان اعظمی بیرانوند فرزند رشید علیمردان خان اعظمی بیرانوند (بزرگترین فرمانروای خودمختار تاریخ غرب ایران) و برادر بزرگتر مرتضی خان اعظمی که پس از چندین سال جنگ با نیروهای رضاشاه سرانجام در سال 1314 به همراه نصرالله خان بیرانوند فرزند فاضل خان و یدالله خان بیرانوند فرزند غلامعلی خان در تهران اعدام شده و در مکان نامعلوم به خاک سپرده شدند.

4-عزیزالله خان شاه دوست بیرانوند فرزند منصور خان بیرانوند معروف به عیزاله خو یه چش و عیزاله منصور از بزرگترین سرکردگان لرستانی و جنگجویان با رژیم رضاشاه که در جنگ های رنجری و چریکی با حکومت رضاشاه معروف بوده  که سرانجام توسط نیروهای رضاشاه با زهر مسموم شده و فوت میشود.

عبدالعلی خان شاه دوست بیرانوند فرزند منصور خان قدسی شاهدوست بیرانوند فرخ بانو بهرامی حسنوند هادی خان رساپور بیرانوند فرزند شیخه

جمعی از بزرگان و فرهیختگان لرستانی

آقایان ایستاده از چپ:

1-عبدالعلی خان شاهدوست بیرانوند فرزند منصور خان بیرانوند

2-هادی خان رساپور فرزند لطیف خان و نوه شیخعلی خان بیرانوند (شیخه) و همسر اشرف شاهدوست بیرانوند

خانم های نشسته از چپ:

1-قدسی شاهدوست بیرانوند (پارسا) فرزند منصور خان بیرانوند و همسر سرهنگ احمد پارسا

2-فرخ بانو بهرامی حسنوند فرزند کرم حسین بسطامی حسنوند و همسر عبدالعلی خان شاه دوست بیرانوند

عزیز خان سپهوند بیرانوند

عزیز خان سپهوند بیرانوند از بزرگان و نامداران  لرستان و ایل بیرانوند. عزیزخان سپهوند در دوره رضاشاه با استفاده از نفوذی که داشت بسیاری از بزرگان ایل بیرانوند و لرستان را از زندان و اعدام نجات داد.  ایشان همواره درحال حل تنش ها بین طوایف بود. روحش شاد و یادش گرامی

اسد خان فیلی بیرانوند

ﺍﺳﺪ ﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻰ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﺷﻴﺪﺗﺮﻳﻦ، ﺷﺠﺎﻉ ﺗﺮﻳﻦ، ﻛﻢ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺮﻳﻦ و قدرتمندترین ﺧﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻭ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. در زمان ناصرالدین شاه عرب ها در خوزستان سر به شورش گذاشتند حکومت قاجار برای سرکوب آنان چندین بار اقدام کردند ولی تلاش های آنان به شکست منتهی میشد. در نتیجه ناصرالدین شاه دست به دامن سردار مردمی بزرگ لرستان یعنی اسدخان فیلی بیرانوند شد. ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮﻛﻮﺑﻰ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﻋﺮﺏ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻳﻞ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺍﺳﺪ ﺧﺎﻥ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﺐ ﺳﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻓﻮﺝ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻣﻔﺘﺨﺘﺮ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ. ﻣﺮﺩﻡ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺘﻤﮕﺮﻱ ﻫﺎﻱ حاکم لرستان یعنی ﻇﻞ ﺍﻟﺴﻠﻄﺎﻥ ﭘﺴﺮ ﻧﺎﺻﺮ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﯾﻦ ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﺳﺘﻮﺩﻩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺍﺳﺪﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺵ زدند ﻭ ﺍﺭﺩﻭﻱ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺷﻮﺭﺷﻴﺎﻥ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻭ ﺳﺮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺳﺪﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﺍﺳﺪ ﺧﺎﻥ ﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺣﺴﻴﻨﻌﻠﻲ ﺧﺎﻥ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻮﺍﺩﮔﺎﻥ ﺩﺧﺘﺮﻱ ﻛﺮﻳﻢ ﺧﺎﻥ ﺯﻧﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ، ﺍﺳﺖ. اسدخان فیلی ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﭘﺪﺭﺑﺰﺭﮒ ﻋﻠﻴﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﺰﺭﮒ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻱ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ و جد اعلای مرتضی خان اعظمی و فرزند دلیرش دکتر هوشنگ اعظمی لرستانی ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.

جمعی از بزرگان ایل بیرانوند و طایفه سگوند

جمعی از بزرگان ایل بیرانوند و طایفه سگوند:

شیخعلی خان بیرانوند

فاضل خان بیرانوند

لیکه سگوند

شیرمحمدخان سگوند

سیف اله خان سگوند

رضاخان سگوند

حسن گدا سگوند

داراب خان مرادی بیرانوند

داراب خان مرادی بیرانوند مردی نیکسرشت و بزرگ بود. ایشان از بزرگان و سخنوران ایل بیرانوند و لرستان میباشند.

سرداران لرستان صیدعبدالحسین خان اسدی علی مردان خان اعظمی بیرانوند محمدتقی خان میرزا احمدی بیرانوند لفه خان اسدی بیرانوند

سرداران لرستان از راست: صید عبدالحسین خان اسدی بیرانوند- علی مردان خان اعظمی بیرانوند- محمدتقی خان میرزا احمدی بیرانوند- لفه خان اسدی بیرانوند 

شیخ علی خان بیرانوند شیخه بیرانوند شیخعلی خان بیرانوند "امیر عشایر"

ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻥ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ :

‏[ ﺍﯾﻨﺠﺎ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﯿﻢ

ﺗﻨﮕﻪ ﺯﺍﻫﺪﺷﯿﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ *ﻋﻘﺎﺑﯽ *

ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﺁﻥ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﮐﻨﺪ ﭘﺮ ﻭﺑﺎﻝ

ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻣﯿﻦ ﻓﺮﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﻳﺨﺖ ‏]

***} :ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ، ﺍﺣﻤﺪ ﺍﻣﯿﺮﺍﺣﻤﺪﯼ، ﺑﻪ

ﮐﻮﺷﺶ ﻏﻼﻣﺤﺴﯿﻦ ﺯﺭﮔﺮﯼ ﻧﮋﺍﺩ، ﻣﻮﺳﺴﻪ ﯼ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ

ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﺹ 370 ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﻨﻴﺪ *** ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻟﻄﻔﺎ ﺩﯾﮕﺮ ﺧﯿﺎﻝ ﭘﺮﺩﺍﺯﯼ

ﻧﮑﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺑﺎ ﺳﻨﺪ ﻭ ﻣﺪﺭﮎ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ {...

ﺍﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﺷﯿﺦ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻥ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺭﺋﯿﺲ

ﺍﯾﻞ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ و لرستان ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﭙﻬﺒﺪ

ﺍﻣﯿﺮﺍﺣﻤﺪﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺑﻮﺩ

ﺳﻼﺡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺯﻣﯿﻦ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭﺗﺴﻠﯿﻢ

ﺷﻮﻧﺪ .

ﺷﯿﺦ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻥ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻣﻌﺮﻑ ﺑﻪ ﺷﯿﺨﻪ

ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ " ﺍﻣﻴﺮ ﻋﺸﺎﻳﺮ " ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ،

ﺷﺠﺎﻋﺘﺮﻳﻦ، ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ، ﺧﺎﻛﻰ ﺗﺮﻳﻦ، ﺑﻰ

ﻧﻈﻴﺮﺗﺮﻳﻦ، ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﺗﺮﻳﻦ ﻭ

ﻣﺤﺒﻮﺑﺘﺮﻳﻦ *ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ مردمی و وطن پرست ﺗﺎﺭﻳﺦ

ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

ﺷﻴﺨﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺩﺍﺷﺘﻦ * ﺭﻭﺣﻴﺎﺕ ﺯﻳﺎﺩ

ﻋﺸﺎﻳﺮﻯ ﻭ * ﺍﻓﺘﺎﺩﮔﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ

* ﺑﺮﻋﻜﺲ بسیاری از ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻭ ﺧﻮﺍﻧﻴﻦ ﻫﺮﮔﺰ

ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻋﺸﺎﻳﺮ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻓﺮﻭﺩﺳﺖ ﺟﺪﺍ

ﻧﻤﻴﺪﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻟﻘﺐ *ﺍﻣﻴﺮﻋﺸﺎﻳﺮ ﻭ

* ﺩﻭﺳﺖ ﻋﺸﺎﻳﺮ ﺭﺍ ﺩﺍﺩﻧﺪ .

ﺷﻴﺨﻌﻠﻰ ﺧﺎﻥ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻓﻮﺕ

ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﻪ 50 ﺳﺎﻝ ﺳﻦ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺍﻭ

ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺣﺎﺝ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ

ﻋﻤﻮﺯﺍﺩﮔﯽ ﺑﺎ ﭘﺪﺭ ﻋﻠﯽ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ

ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺁﻣﺪﻩ

ﺍﺳﺖ . ﺷﯿﺨﻪ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪﻫﺎ ﻭ

ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻭ ﻏﯿﺮﺕ ﻣﻌﺮﻭﻑ

ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﻡ ﺩﺭﺷﺖ ﻭ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺍﻭ

ﭼﻬﺮﻩ ﺍﯼ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺭ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ

ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .

ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺳﭙﺎﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ

ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺷﺎﻩ ﺑﺎ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﻣﺎﻝ ﺍﺳﺪ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ،

ﺟﻨﮓ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﭙﺎﻩ ﺗﺸﻜﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺯ

ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﻭ ﺳﭙﺎﻩ ﻭﺍﻟﻰ

ﭘﺸﺘﻜﻮﻩ ﻭ ﺳﻮﺍﺭﺍﻥ ﺣﺴﻨﻮﻧﺪ ﻭ ﺳﮕﻮﻧﺪ،

ﺟﻨﮓ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﻋﺮﺍﺏ، ﺟﻨﮓ ﺑﺎ

ﺭﻭﺳﻬﺎ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻭﻝ، ﺟﻨﮓ

ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﺎﺟﺎﺭﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻰ

ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1299 ، ﺟﻨﮓ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪﻫﺎ

ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ 1300

ﺗﺎ 1302 ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺭﺷﺎﺩﺕ ﻫﺎﻯ ﺑﻰ ﻧﻈﻴﺮﻯ

ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ . ﺷﯿﺦ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻥ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ,

ﺑﺎ ﺍﯾﻤﺎﻥ , ﺷﺠﺎﻉ , ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ

ﺩﺭ ﺟﻨﮕﺎﻭﺭﯼ ﻭ ﺩﻟﯿﺮﯼ ﺑﯽ ﻫﻤﺘﺎ ﺑﻮﺩﻩ

ﺍﺳﺖ .

ﺷﻴﺨﻪ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﺮﻭﺭ ﻋﻠﯽ ﻣﺮﺩﺍﻥ

ﺧﺎﻥ  ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1301

ﺭﯾﺎﺳﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﯾﻞ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻭ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ

ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﻣﯿﮕﯿﺮﺩ .

ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﻋﺪﻩ ﺍﯼ ﺍﺯ ﺳﺮﺍﻥ

ﻃﻮﺍﻳﻒ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺍﻣﯿﺮﺍﺣﻤﺪﯼ ﺩﺭ

ﺍﺳﻔﻨﺪ ﺳﺎﻝ 1302 ﺩﺳﺘﮕﯿﺮ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ

ﺣﺴﯿﻦ ﺧﺎﻥ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻏﻼﻣﻌﻠﯽ ﺧﺎﻥ ,

ﺧﺪﺍﺑﺨﺶ ﺳﺒﺰﻋﻠﯽ , ﻣﯿﺮﺯﺍ , ﻋﺰﯾﺰﺍﻟﻪ ,

ﺑﺮﺍﺭﯼ ﻭ ﻣﺮﺍﺩﯼ ﺍﺯ ﺗﯿﺮﻩ ﺷﻤﺲ ﺍﻟﺪﯾﻦ , ﻋﻠﯽ ﺣﯿﺪﺭ ﺍﺯ

ﺗﯿﺮﻩ ﻣﺎﻝ ﺍﺳﺪ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻭ ﻣﺴﺘﻌﻠﯽ ﻛﺮ

ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺭﺣﻤﺖ ﺍﺯ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﮐﺮ ﺩﺭ

ﺧﺮﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﺗﯿﺮﺑﺎﺭﺍﻥ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ .

**ﺭﻭﺣﺶ ﺷﺎﺩ ﻭ ﻳﺎﺩﺵ ﮔﺮﺍﻣﻰ **

ﻣﺘﻦ : ﻣﻈﻔﺮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ

میرحیدر درکسان بارانی بیرانوند میر حیدر

ﻣﯿﺮ ﺣﯿﺪﺭ ﺑﺎﺭﺍﻧﯽ ﺩﺭﻛﺴﺎﻥ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ
ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺑﺮﺍﮐﻪ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ سران و ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﺎﻥ

ﺍﻳﻞ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ و لرستان ﺳﺎﻝ 1279 ﺧﻮﺭﺷﯿﺪﯼ ﺩﺭﯾﮑﯽ ﺍﺯ
ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﯼ ﺟﻠﮕﻪ ﮐﺎﺳﯿﺎﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ
ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺑﻪ ﺩﻧﯿﺎ ﺁﻣﺪ. ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ
ﺳﺮ ﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﺎﻥ ﺍﻳﻞ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﺎ
ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺭﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺭﺷﺎﺩﺕ ﻫﺎ
ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ" .ﻣﻴﺮﺣﻴﺪﺭ ﺩﺭﻛﺴﺎﻥ"  ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺍﻳﻞ
ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ
ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺟﻨﮓ ﮔﺮﺩﻧﻪ ﭘﻮﻧﻪ ﺍﺯ
ﺧﻮﺩ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﻭ ﺭﺷﺎﺩﺕ بی
ﻧﻈﻴﺮﻯ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ. ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1312
ﺑﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻋﺪﻩ ﺍﻯ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ, بعد از ﺁﺯﺍﺩ ﺷﺪن
ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻯ ﺭﺳﺘﻢ ﺧﺎﻧﻰ ﻛﺎﺳﻴﺎﻥ ﺳﻜﻮﻧﺖ
ﮔﺰﻳﺪ.

ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﯿﺮ ﺣﯿﺪﺭ ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺖ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺭ

ﻣﺠﺎﻟﺲ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺎﺩﺭ
ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﻭ ﺻﻔﺖ
ﻧﯿﮑﻮ ﻭ ﺑﺎﺭﺯ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻧﺨﺴﺖ
ﺑﯽ ﭘﺮﺩﻩ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺩﻭﻡ ﺷﻮﺥ ﻃﺒﻌﯽ ﻭ
ﺑﺬﻟﻪ ﮔﻮﯾﯽ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﮔﺮﻣﯽ ﻭ ﺭﻭﻧﻖ
ﻣﯽ ﺑﺨﺸﯿﺪ.
ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺑﺎﺭﺍﻧﯽ ﻣﻘﺪﻡ ﻣﺮﺩﯼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ،
ﻗﻠﺐ ﭘﺎﮎ ، ﺑﯽ ﺭﯾﺎ ، ﻓﺎﻣﯿﻞ ﺩﻭﺳﺖ ،
ﻣﻬﻤﺎﻥ ﻧﻮﺍﺯ ﺑﻮﺩﻧﺪ.ﺳﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺳﻦ 102
ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺳﺎﻝ 1381 ﺧﻮﺭﺷﯿﺪﯼ ﺩﺍﺭ ﻓﺎﻧﯽ
ﺭﺍ
ﻭﺩﺍﻉ ﮔﻔﺖ.
ﺭﻭﺣﺶ ﺷﺎﺩ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﺶ ﭘﺎﮎ

**ﻣﺘﻦ ﺍﺯ ﻣﻈﻔﺮ ﺯﻳﺪﻋﻠﻰ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ

تاریخچه ایل بیرانوند

ایل بیرانوند از قدیمی ترین مردمان و ایلات و ساکنان لرستان ایلام خوزستان و غرب ایران هستند که جمعیت هایی از این ایل به علت جنگ ها و تبعید از زمان صفوی تا رضا شاه در کاشان ورامین قزوین بجنورد آشخانه گنبد کاووس و شیراز و ایذه زندگی میکنند. قبل از به قدرت رسیدن صفویه بیرانوندها در مناطق ایذه و پشتکوه ساکن بودند اما پس از درگیری شاه عباس صفوی با اتابک لرستان و طایفه بیرانوند بسیاری از بیرانوندها قتل عام شدند و عده بسیار کمی از آنها به مناطق اطراف گریختند. سپس پس از گذشته سالها یکی از آنها از مناطق اطراف به نورآباد دلفان رفته و با  دختر یکی از خوانین نورآباد ازدواج میکند و صاحب پسری میشود و نام جد اعلای خود یعنی بیران را بر او میگذارد. بنابراین نسل امروز بیران و شجره نامه فعلی ایل بیرانوند نسل این ایل را تا بیران دوم نشان میدهد. بیران نیز صاحب دو فرزند به نام های دشائینان و آلائینان میشود. ایل بیرانوند به شرح زیر به طوایفی تقسیم میشوند:

1-دشائینان:

شعبان

شاهوردی

دیوکان

دلیران

چغلوند

پیرداده

رش

شلکه

2-آلائینان: دارای دو فرزند به نام قباد  اسد بود که هر کدام از آن ها فرزندانی داشتند که به شرح زیر تقسیم میشوند:

1-اسد:

زیدعلی

بارانی

کر

مهراب

2-قباد: 

1-شمس الدین

2-یاراحمد

3-سبزعلی

هرکدام از آنها به شرح زیر تقسیماتی دارند:

زیدعلی:1-گنجعلی2-محمدعلی 3-چراغعلی(فتح عالی و علی صالح) 4-عینعلی(قربانعلی علی نقی شفیع زکی)  5-نرکعلی 6-کرمعلی

بارانی:1-درکسان 2-چغافرین 3-حافظ 4-شرفبک 5-پاسان 6-هونی 7-مارآب

مهراب:1-صفر 2-چرمارن 3-کوسه 4-میخک 5-زنجبیل

کر:

دوستمراد زیدعلی بیرانوند

 

ﺩﻭﺳتمراد ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮﻧﺪ معروف به دوسته (دوسه)

ﺩﻭﺳﺘه ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﻣﻌﺮﻭﻑ از ﺳﺮکردگان بزرگ و مبارز ایل بیرانوند  ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ

ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﻭ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﺭﻭﺱ از ﻫﺎ ﻭ ﻗﺎﺟﺎﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺭﺷﺎﺩﺕ ﻫﺎﻱ

ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ .

ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻱ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﻭﻝ ﺭﻭﺱ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻴﭻ

ﻭ ﺧﻢ ﻛﻮﻩ ﻫﺎ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻭ ﻋﺸﺎﻳﺮ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ . ﻃﺎﻳﻔﻪ

ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻛﺮﺩﮔﻲ ﻋﻠﻴﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺷﻬﺎﻣﺘﻲ ﺧﺎﺹ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ

ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ . ﺍﺯ ﺳﺮﺍﻥ ﻃﻮﺍﻳﻔﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ

ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺭﺷﺎﺩﺕ ﻫﺎﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ دوستمراد زیدعلی و سایر سران مبارز طایفه زیدعلی بودند.

ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻫﺎﻱ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﻭﺳﺘمراد ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ

ﺳﺮﻛﺮﺩﮔﺎﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ . .

دوستمراد زیدعلی در ﺟﻨﮓ ﺭﮒ ﻭ ﺭﻭﺩ ﻛﺒﻴﺮﻛﻮﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ

1304 در کنار سایر دلاوران طایفه زیدعلی از خود رشادت فراوانی نشان داد. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﮓ طایفه زیدعلی بیرانوند ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ

ﺿﺮﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﻭﺍﺭﺩ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﺩﻩ ﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ

ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﻫﻼﻙ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ .

ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1305 ﻓﻮﺝ ﻣﻨﺼﻮﺭ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻔﻨﺪﻳﺎﺭﻱ ﺩﺭ

ﻛﺒﻴﺮﻛﻮﻩ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺩﻭﺳﺘمراد ﺯﻳﺪﻋﻠﻲ ﺍﻓﺘﺎﺩ . ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ

ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺑﻠﻮﭺ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺘﻮﻥ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﻪ ﻛﻤﻜﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺎ

ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺩﻭﺳﺘمراد ﻭ داوران طایفه زیدعلی بیرانوند ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻔﻨﺪﻳﺎﺭﻱ ﻭ ﻗﻮﺍﻳﺶ ﺭﺍ

ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﺪ .

ﺟﻨﮓ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻛﻮﻩ ﭘﻮﻧﻪ

ﺩﺭ 27 ﺗﻴﺮﻣﺎﻩ ﺳﺎﻝ 1306 ﭼﻨﺪ ﺳﺘﻮﻥ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺳﺮﺗﻴﭗ ﻣﻬﺪﻱ

ﻗﻠﻲ ﺧﺎﻥ ﺗﺎﺝ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ ﺳﺮﻫﻨﮓ ﻭﻟﻲ ﺁﻗﺎﺧﺎﻥ ﺍﻣﻴﺮ ﺍﺣﻤﺪﻱ

ﺟﻬﺖ ﺳﺮﻛﻮﺏ ﺷﻮﺭﺷﻲ ﻫﺎی ایل بیرانوند ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﺱ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻭﺳﺘمراد  زیدعلی ﻭ

ﺟﻬﺎﻧﺸﺎﻩ زرینجو ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﻮﻩ ﭘﻮﻧﻪ

ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ . ﻛﺪﺧﺪﺍ ﺩﻭﺳﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ

ﺩﺍﺩ. ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺍﺯ

ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪﻫﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ . ﺳﻠﻄﺎﻥ ﺭﺣﻤﺎﻥ ﺧﺎﻥ ﻓﺘﺤﻲ

ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎﺭﺍﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﭘﻲ ﭼﺮﻣﺎﺭﻥ

ﺑﻪ ﺩﺭﻙ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ .

ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ  در اوایل 1308 ﺩﻭﺳﺘﻌﻠﻲ ﺧﺎﻥ تسلیم و ﻛﺒﻴﺮﻛﻮﻩ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺭﻩ ﺷﻬﺮ

ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻛﺮﺩ. سرانجام به علت مبارزات و تحرکات  جهانشاه زرینجو  با نیروهای دولتی و انگلیسی در منطقه و همزمان ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﻜﺮﺭ ﻧﺎﻳﺐ ﺍﻟﺤﻜﻮﻣه  ﭘﺸﺘﮑﻮﻩ 

ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘمراد زیدعلی و چندتن دیگر از زیدعلی ها که در دره شهر اسکان داده شده بودند ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﻋﺒﺎﺱ ﻗﻠﯽ ﺧﺎﻥ

ﺩﺭﻓﺸﺎﻥ ﺩﺭ

ﭘﺎﻳﻴﺰ ﺳﺎﻝ 1310 ﺑﺎ ﺣﯿﻠﻪ ﻭ ﻧﯿﺮﻧﮓ  دوسته نادعلی میرولی امان اله خلیل بک رحمان خان کریم بارانی داراب ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺮﻡ ﺁﺑﺎﺩ

ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ روز  جهانشاه زرینجو آخرین سردار مبارز ایل بیرانوند را به خرم آبادکشانده و به دام انداختند و ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﺠﺴﻤﻪ

‏( ﺁﺯﺍﺩﻱ ‏) ﺧﺮﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﮐﺮﺩند .

***ﺭﻭﺣﺶ ﺷﺎﺩ ﻭ ﯾﺎﺩﺵ ﺗﺎ ﺍﺑﺪ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ***

ﺍﺳﺎﻣﻲ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷﺪﮔﺎﻥ ﭘﺎﻳﻴﺰ ﺳﺎﻝ 1310 ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻣﺠﺴﻤﻪ

‏( ﺁﺯﺍﺩﻱ ‏) ﺧﺮﻡ

ﺁﺑﺎﺩ :

 ﺩﻭﺳﺘمراد ﺯﻳﺪﻋﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ،

ﺟﻬﺎﻧﺸﺎﻩ زرینجو ﺯﻳﺪﻋﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ

ﻧﺎﺩﻋﻠﻲ ﺯﻳﺪﻋﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧد

 ﻣﻴﺮﻭﻟﻲ ﺯﻳﺪﻋﻠﻲ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ

داراب زیدعلی بیرانوند

امان اله بارانی بیرانوند

کریم بارانی بیرانوند

خلیل بک بارانی بیرانوند

رحمان خان چقلوند بیرانوند

ﻣﺘﻦ ﻭ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻭ ﺗﻨﻈﯿﻢ : ﻣﻈﻔﺮ ﺯﯾﺪﻋﻠﯽ ﺑﯿﺮﺍﻧﻮند

ریش سفید صفر بیرانوند

  ریش سفید صفر بیرانوند از کدخدایان سخنوران و بزرگان سرشناس ایل بیرانوند بود.

علی مردان خان بیرانوند از بزرگترین فرمانده هان وطن پرست ایرانی مردو بیرنون مردان بیرانوند

علیمردان خان بیرانوند  

علیمردان خان بیرانوند سردار وطن پرست ایرانی ملقب به سالارمظفر و امیراعظم معروف به "مردو" بزرگترین و نام آورترین  متدینترین سرکردگان ایرانی و قوم لر و لک بوده است که هرگز سر سازش با حکومت های ظالم قاجار و پهلوی را نداشت.

ﻋﻠﻰ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﻰ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻯ مردمی ﻭ ﻳﻜﻪ ﺗﺎﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻏﺮﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﻛﺰﻱ قاجارهای فاسد ﺟﺪﺍ ﻛﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺪﺭ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﻲ ﻭ ﭘﺪﺭﺑﺰﺭﮒ ﺩﻛﺘﺮ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺍﻋﻈﻤﻲ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.

ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭﻱ ﺍﺯ ﭘﺸﺘﻜﻮﻩ ﺍﻳﻼﻡ ﺗﺎ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩ ﺑﻮﺩ.
علیمردان خان به واسطه شجاعت, درایت, سخاوت, جسارت و مردم داری از  تمام خوانین لرستان پیشی گرفت و همه مطیع امر و نهی او شدند.
ﺳﺮﺍﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻼﺕ ﻭ ﻃﻮﺍﻳﻒ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ.
ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺯﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻫﻴﭻ ﺍﺣﺪﻱ ﺟﺮﺃﺕ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﺧﺎﻙ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺖ.
ﻗﻮﺍﻱ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ علیمردان خان اعظمی بیرانوند، ﻅﻞ ﺍﻟﺴﻠﻄﺎﻥ ﭘﺴﺮ ﻇﺎﻟﻢ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﺭﺍ که احدی از حکام و والی ها جرات رویارویی با او را نداشتند در خرم آباد شکست داده و ﻏﺎﺭﺕ ﻛﺮﺩند. ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭﺍﻟﻲ ﭘﺸﺘﻜﻮﻩ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﻴﻊ ﺧﻮﺩ ﻛﺮﺩ.


ﻃﻲ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﻭﻝ ﺭﻭﺱ ﻫﺎ ﻛﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺧﺎﻙ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩ ﭘﻴﺸﺮﻭﻱ ﻛﺮﺩﻧﺪ... ﻭ ﺩﺭ ﭘﻴﭻ ﺧﻢ ﻛﻮﻩ ﻫﺎﻱ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﻳﻼﺕ ﻭ ﻋﺸﺎﻳﺮ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺩﺭﮔﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻋﻠﻴﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﻰ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﺰﺭﮒ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻱ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻭ  سرداران بزرگ جهانشاه زیدعلی و ایمانعلی زیدعلی و ﺍﻳﻞ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﺍﻧﮕﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻭﺻﻔﻲ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﮔﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺭﻭﺱ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ ﻗﻢ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﺧﺘﻨﺪ.

ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺣﻤﺪﺷﺎﻩ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺶ ﺑﻮﺩ ﭼﻨﺪﻳﻦ
ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻓﺘﺢ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻫﺮﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺩﺍﺭ ﺩﻟﻴﺮ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻴﺨﻮﺭﺩ.
ﺷﻜﺴﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﻜﺮﺭ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺍﺯ ﻗﻮﺍﻱ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻭ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻋﻠﻴﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﻰ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻃﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻱ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ
ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭﮔﻤﺮﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ 1301 ﺗﺮﻭﺭ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﺮﻭﺭ ﻋﻠﻴﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﻲ ﺑﻪ ﻓﺎﺗﺤﺎﻥ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺳﺰﺍﻳﻲ ﻛﺮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺗﺎ
ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭﮔﻤﺮﺩ ﺩﺭ ﻗﻴﺪ ﺣﻴﺎﺕ ﺑﻮﺩ ﻫﻤﻪ ﻣﻄﻴﻊ ﺍﻣﺮ ﻭ ﻧﻬﻲ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﺮﻭﺭ ﻭﻱ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺩﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﺮ ﺩﺳﺘﻪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺷﺪﻧﺪ.
پس از ترور ایشان در سال 1301 و ورود نیروهای رضاشاه به خرم آباد در سال 1302 آنچنان نحوه زندگی ایشان مورد توجه سران پایتخت بود که سپهبد امیراحمدی گروهی را مامور تحقیق درمورد زندگی ایشان کرد که آیا چگونه زندگی کرده؟ و چگونه همه خوانین لرستان را متحد کرده؟ و چگونه از پس مخارج زیاد زندگیش برآمده؟ و...
ﻋﻠﻴﻤﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻥ ﺍﻋﻈﻤﻰ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻋﺼﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﺗﺮﻯ
ﺩﺍﺷﺖ:
1-ﺷﻜﺴﺖ ﺳﭙﺎﻩ ﺭﻭﺱ ﻭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻭﻝ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻳﻞ ﺑﻴﺮﺍﻧﻮﻧﺪ ﺑﻪ
ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ
2-ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻗﺎﺟﺎﺭ
3-ﻣﻄﻴﻊ ﻛﺮﺩﻥ ﻭﺍﻟﻰ ﻫﺎ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﺩﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭﻫﺎ
4-ﺟﺪﺍ ﻛﺮﺩﻥ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﻛﺰﻯ ﻭ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻮﺩﺧﺘﺎﺭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﻭﻯ ﺑﺮ
ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﻳﻼﻡ ﻭ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﻓﻌﻠﻰ ﻣﻴﺸﺪ
5-ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮﺫ ﺑﻮﺩﻥ ﻟﺮﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ
6-ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺍﻣﻴﺮﺍﺣﻤﺪﻯ
7-ﺗﺮﻭﺭ ﻧﺎﺟﻮﺍﻧﻤﺮﺍﺩﻧﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻧﻮﻛﺮﻫﺎﻯ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻔﻮﺫ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ
8-ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺑﻘﻴﻪ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻫﺮﮔﺰ ﮔﻮﻝ ﻗﺴﻢ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺭﺩ
9-ﺗﺮﺱ ﺷﺎﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺷﺎﻫﺰﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ
10-ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺍﻳﺸﺎن

رحمت اله چرمارن بیرانوند

  رحمت اله چرمارن بیرانوند از سرشناسترین کدخدایان و بزرگان ایل بیرانوند از طایفه چرمارن مال اسد است. وی پسر عموی عصمت اله چرمارن است. روحش شاد و  یادش گرامی

مرتضی خان اعظمی لرستانی بیرانوند

مرتضی خان اعظمی لرستانی بیرانوند فرزند علی مردان خان بیرانوند و پدر دکتر هوشنگ اعظمی از سرشناسترین و نام آورترین بزرگان ایل بیرانوند و لرستان و نماینده دور اول مجلس شورای اسلامی مردم لرستان بود.

صید هاشم متش بیرانوند

صید هاشم متش بیرانوند از بزرگان طایفه متش بیرانوند بود. وی به همراه *مرادی ملکه* از طایفه زیدعلی که در یک سنگر بوده اند در جنگ با قشون شاهپورخان که از بی رحمترین و معروفترین سرداران رضاشاه بود کشته شدند. صیدهاشم متش از بهترین جنگجویان و تیراندازان ایل بیرانوند بود. او کسی بود که شاهپور خان بهترین و قوی ترین سردار رضا شاه را به هلاکت رساند.

شیرمراد رشیدی زیدعلی بیرانوند

شیرمراد رشیدی از بزرگان  و کدخدایان ایل بیرانوند و لرستان فرزند دوسته زیدعلی مشهور.

ایشان بزگمردی شناخته شده و مورد احترام در میان طوایف مختلف لرستان و

 از نظر شجاعت و سخنوری و پاکدامنی مردی کم نظیر بود.

نقش مهم و مبارزات شیرمراد زیدعلی در نبرد پشتکوه دهه 30 به همراه سایر دلاوران طایفه زیدعلی  از جمله رضاخان بیرانوند فراموش نشدنی است.

روحش شاد و یادش گرامی